Historia cegły - od starożytności do dziś
Historia cegły jest długa. Być może nawet tak długa, jak historia naszej cywilizacji. Powszechnie wiadomo, że ceramika budowlana to ceniony materiał o wielowiekowej tradycji. Ale przyznać trzeba również, iż ceramika wypalana w sposób tradycyjny miała i ma niewystarczające dla naszego klimatu właściwości termoizolacyjne, wymagające stosowania różnych systemów dociepleń.
Początki produkcji cegieł
Najwcześniej zalety cegieł odkryli i wykorzystywali mieszkańcy starożytnej Mezopotamii, Egiptu i Babilonu. Stosowały ją również cywilizacje Dalekiego Wschodu - ówcześni "budowniczowie" hinduscy i chińscy. Pierwsze cegły, które pojawiły się na przełomie V i VI tysiąclecia przed naszą erą nie były wypalane, a jedynie suszone na słońcu. Znacznie większą trwałość - właśnie dzięki procesowi wypału - ceramika zyskała już w połowie III tysiąclecia p.n.e. w Mezopotamii. Należy zaznaczyć, iż tylko dobrze zorganizowane społeczeństwa na dużą skalę były w stanie rozwijać technologię ceramiczną. Ciekawe jest to, że w różnych regionach świata ceramika miała trochę odmienne kierunki rozwoju. Na przykład w Chinach powstały pierwsze ceramiczne dachówki, a wraz z nimi dach stał się zauważalnym i docenianym elementem budynku
Ceramika i cywilizacje starożytne
Z kolei kultura islamska osiągnęła mistrzostwo w stosowaniu ornamentów z ceramiki, które do dziś pozostają niedoścignione. Ale ściany ozdobne, jak i inne architektoniczne elementy dekoracyjne z cegieł wznosili również budowniczowie innych cywilizacji w Starożytności. Jak wspomniano już prawie 4000 lat przed naszą erą wypalano cegły. Niespełna 1000 lat później zaczęły powstawać pierwsze monumentalne światynie, takie jak w Susie czy Uruk. Około 2000 lat przed naszą erą rozpoczęto budowę wieży w Babilonie. Była ona potem wielokrotnie niszczona, ale równie często odbudowywana. Całe miasto Babilon było wówczas bardzo intensywnie rozbudowywane, a podstawowym materiałem była właśnie cegła. Wykopaliska w Babilonie dowodzą, że tylko część miasta leżąca na wschodnim brzegu Eufratu rozciagnięta była na terenie o powierzchni prawie czterech milionów metrów kwadratowych. Ta ogromna część metropolii otoczona i chroniona była przez trzy rzędy ceglanych murów z wieżami i bramami - jedna z nich to słynna, zrekonstruowana brama Isztar . Niemożliwe jest tutaj szczegółowe opisywanie rozwoju budownictwa ceglanego we wszystkich kulturach takich, jak asyryjskiej, perskiej, indyjskiej, indochińskiej czy chińskiej, choć wpływ tych cywilizacji na rozwój ceramiki był niewątpliwie znaczący.Ogromny wkład w rozwój ceramiki wniosły również cywilizacje basenu morza śródziemnego: starożytna Grecja i Rzym, a w późniejszym okresie Cesarstwo Wschodnie.
Cegła w Starożytnym Rzymie
Sztuka produkcji cegieł była rozpowszechniana przez Rzymian we wszystkich krajach przez nich podbitych. Gdziekolwiek prowadziły ich kampanie wojenne, tam prawie zawsze towarzyszyła im cegła. Rzymianie jako pierwsi rozwinęli konstrukcje na bazie łuku. Dało to możliwość konstruowania nowego rodzaju przekryć otworów okiennych i drzwiowych. Przestrzennym rozwinęciem zastosowania łuków były różnego rodzaju sklepienia, z czasem powszechnie stosowane we wszelkiego rodzaju budynkach publicznych. Przykłady rzymskiego budownictwa z cegły z tamtego okresu nierzadko możemy podziwiać i dziś.
Ośrodki rozwoju budownictwa ceglanego w Średniowieczu
Cegła to również podstawowy materiał budowlany Europy średniowiecznej - idealny budulec na miejskie mury obronne, zamki, czy obiekty sakralne.
Od XII wieku centrami budownictwa ceglanego były Lombardia, Francja i Niemcy. Począwszy od architektury romańskiej, poprzez Gotyk aż do Renesansu - cegła zawsze była bardzo cenionym materiałem konstrukcyjnym. Piękne elewacje z cegieł budowano przede wszystkim w rejonach Europy północnej, w szczególności w północnych Niemczech, Belgii, Holandii, Anglii i krajach skandynawskich.
Przemysłowa produkcja cegieł
Pomimo tego, że maszynową produkcję cegieł rozpoczęli Anglicy, to epokowy przełom w produkcji cegieł został dokonany w Niemczech. Zastosowanie prasy ceglarskiej berlińskiego fabrykanta Schlickeysena w roku 1854 i prusko-austiackie zgłoszenie patentowe na piec kręgowy do wypału ceramiki budowlanej, skonstruowanego przez Friedricha Hoffmanna w roku 1858, były prawdziwymi "krokami milowymi" umożliwiającymi przemysłową produkcję cegieł.
Współczesna ceramika
Powszechnie wiadomo, że ceramika budowlana to ceniony materiał o wielowiekowej tradycji. Ale przyznać trzeba również, iż ceramika wypalana w sposób tradycyjny miała i ma niewystarczające dla naszego klimatu właściwości termoizolacyjne, wymagające stosowania różnych systemów dociepleń. Dlatego kolejnym, współczesnym już przełomem w rozwoju tego materiału okazała się produkcja tak zwanej "ciepłej ceramiki" czyli ceramiki poryzowanej. Zastosowanie w procesie produkcyjnym domieszek z mączki drzewnej lub trocin, ulegającym wypaleniu podczas wypały ceramiki w piecu, powoduje powstanie w strukturze materiału sieci zamkniętych mikroporów, znacznie poprawiających właściwości termoizolacyjne. Dzisiaj dzięki rozwojowi technicznemu w branży ceramicznej, zaawansowanej technologii produkcji oraz wieloletnim doświadczeniom firmy Wienerberger możliwa jest również produkcja wyrobów o skomplikowanym, specjalnie zaprojektowanym układzie drążeń, który również ma istotny wpływ na właściwości termoizolacyjne ceramiki poryzowanej. Opisane innowacje w technologii produkcji sprawiły, iż ceramika poryzowana obecnie może być stosowana również przy budowie jednowarstwowych ścian zewnętrznych bez docieplenia, spełniając wymagania ochrony cieplnej budynków.
