Jaki potencjał do wykorzystania ma recykling odpadów budowlanych?
Autor: Gettyimages
Branża budowlana mierzy się z licznymi wyzwaniami, które spowalnia proces recyklingu
Recykling odpadów budowlanych pozwala przekształcić je w nowe surowce lub produkty, które można sprzedać bądź wykorzystać w kolejnych projektach. To szansa na ograniczenie ogromnych ilości odpadów produkowanych przez branżę budowlaną.
Spis treści
- Jak duży potencjał ma recykling odpadów budowlanych?
- Jakie ograniczenia ma recykling odpadów budowlanych?
- Wpływ nowych przepisów o segregacji odpadów budowlanych na ich recykling
- Technologie wspierające budownictwo zrównoważone
- Recykling odpadów budowlanych a budownictwo przyszłości
Jak duży potencjał ma recykling odpadów budowlanych?
Jak podaje Główny Urząd Statystyczny, w 2023 roku w Polsce wytworzono blisko 11 mln ton odpadów budowlanych, co stanowiło aż 10% całkowitej ilości odpadów przemysłowych. Choć pod tym względem budownictwo lepiej wypada niż sektor górnictwa i wydobycia, to nadal jest jednym z głównych obszarów, który wymaga pilnych zmian w podejściu do zarządzania nimi.
Według Raportu Europejskiej Agencji Środowiska, mimo że recykling aluminium czy szkła przyniósł znaczący sukces, materiały takie jak kruszywa budowlane, drewno czy tworzywa sztuczne nadal stanowią niewykorzystany potencjał. Eksperci podkreślają, że wdrożenie zasad gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ) w budownictwie mogłoby znacznie zmniejszyć negatywny wpływ branży na środowisko.
Kluczem do tego są trzy podstawowe zasady gospodarki o obiegu zamkniętym w budownictwie:
- Redukcja odpadów: optymalizacja procesów projektowych, wybór materiałów o mniejszym wpływie na środowisko i minimalizacja niepotrzebnego zużycia zasobów w celu ograniczenia powstawania odpadów.
- Ponowne wykorzystanie: zastosowanie materiałów lub elementów konstrukcyjnych z wcześniejszych projektów w nowych realizacjach, aby zmniejszyć zapotrzebowanie na nowe surowce.
- Recykling odpadów budowlanych: przekształcanie odpadów w nowe surowce lub produkty, które można następnie sprzedać lub wykorzystać w nowych projektach budowlanych.
Podejmowanie działań zgodnie z tymi zasadami wspiera środowisko i umożliwia firmom budowlanym znaczące oszczędności finansowe, a dzięki temu wzrost konkurencyjności.
Dla branży budownictwa i nieruchomości zwrot ku gospodarce cyrkularnej oznacza możliwość redukcji kosztów dzięki efektywnemu wykorzystaniu materiałów, wydłużeniu cyklu życia budynków i infrastruktury oraz wprowadzeniu innowacyjnych technologii. GOZ wspiera również realizację celów zrównoważonego rozwoju, odpowiadając na rosnące oczekiwania klientów, inwestorów i regulatorów w zakresie ekologii i odpowiedzialności społecznej –
mówi dr inż. Dorota Bartosz, Dyrektorka ds. Zrównoważonego Budownictwa, Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego PLGBC.
Jakie ograniczenia ma recykling odpadów budowlanych?
Skuteczny recykling odpadów budowlanych to kluczowy krok w stronę zrównoważonego budownictwa. Wymaga on jednak zmiany podejścia na każdym etapie procesu – od projektowania po realizację. Ważną rolę odgrywa tu kreatywność architektów i projektantów, którzy powinni uwzględniać dostępność surowców wtórnych już na etapie koncepcyjnym oraz ściśle współpracować z wykonawcami, co umożliwi optymalizację wykorzystania takich materiałów.
Niestety, recykling odpadów budowlanych nadal mierzy się z licznymi wyzwaniami, które spowalniają jego proces i ponowne użycie materiałów. Do przeszkód tych należą:
- Finansowe: koszty związane z demontażem konstrukcji i przetwarzaniem materiałów wtórnych pozostają wysokie, co ogranicza ich opłacalność.
- Społeczne: obawy o jakość, bezpieczeństwo i trwałość odzyskiwanych materiałów często zniechęcają inwestorów do ich stosowania.
- Technologiczne: rozwój technologii recyklingu materiałów budowlanych postępuje zbyt wolno, by sprostać rosnącym potrzebom branży.
- Regulacje prawne: obowiązujące przepisy w wielu przypadkach sprzyjają tradycyjnym materiałom budowlanym, co stawia produkty z recyklingu odpadów budowlanych na gorszej pozycji.
By wspomóc recykling odpadów budowlanych, należałoby zintegrować działania całej branży, zwiększyć wsparcie ze strony legislacji oraz zadbać o postrzeganie materiałów z odzysku jako pełnowartościowej alternatywy dla tradycyjnych rozwiązań.
Wpływ nowych przepisów o segregacji odpadów budowlanych na ich recykling
Z dniem 1 stycznia 2025 roku w Polsce weszły w życie nowe przepisy dotyczące obowiązkowej segregacji odpadów budowlanych. Nakładają one na wytwórców odpadów obowiązek ich selekcji na sześć podstawowych frakcji: drewno, metale, szkło, tworzywa sztuczne, gips oraz odpady mineralne, takie jak beton, cegła czy płytki ceramiczne. Mają one wspomóc recykling odpadów budowlanych, a jednocześnie ograniczyć ilości zmieszanych odpadów, stanowiących duże wyzwanie dla środowiska. Dostosowanie się do nowych przepisów będzie wymagało od firm budowlanych ścisłej współpracy z podmiotami zajmującymi się przetwarzaniem odpadów.
Technologie wspierające budownictwo zrównoważone
Przełomowe technologie cyfrowe mogą stać narzędziem, które odblokuje recykling odpadów budowlanych. Oprogramowanie umożliwiające inwentaryzację zasobów, dokładne planowanie i wizualizację procesów zarządzania odpadami może zmniejszyć marnotrawstwo i uczynić recykling w budownictwie efektywniejszym.
Cyfrowe platformy monitorują odpady w czasie rzeczywistym, zwiększając przejrzystość procesów i ułatwiając podejmowanie decyzji. Przyjmując zasadę, że „odpady jednej firmy są surowcem innej”, firmy budowlane mogą przekształcić odpady w cenne zasoby. To krok w stronę bardziej zrównoważonego rozwoju. Przejrzystość ta zwiększa zaufanie inwestorów, a także ułatwia uzyskanie zielonych certyfikatów, co w efekcie poprawia konkurencyjność na rynku.
Przykładem może być tu platforma PlanRadar do cyfrowej dokumentacji, komunikacji i raportowania w budownictwie, zarządzaniu obiektami i nieruchomościami. Wspiera ona firmy budowlane w zarządzaniu odpadami i recyklingiem. Umożliwia scentralizowane przechowywanie danych i ich mobilne gromadzenie, ocenę materiałów oraz reprezentację graficzną. Po dokonaniu oceny rodzajów i ilości odpadów na platformie PlanRadar, inwestor, we współpracy z zespołem ekspertów, podejmuje ostateczne decyzje dotyczące recyklingu. Proces ten opiera się na lokalnych wytycznych oraz obowiązujących przepisach i zasadach.
Przejście na gospodarkę o obiegu zamkniętym to nie tylko decyzja biznesowa, ale konieczność dla branży budowlanej. Przyjmując zasady gospodarki o obiegu zamkniętym, firmy mogą zwiększyć swoją rentowność dzięki oszczędnościom i nowym strumieniom przychodów z materiałów pochodzących z recyklingu. Takie działania mają także wpływ na ochronę środowiska i kluczowe znaczenie dla naszej przyszłości, a platformy cyfrowe, takie jak PlanRadar, sprawiają, że optymalizacja ta jest zarówno wykonalna, jak i wydajna –
mówi Krzysztof Studziński, Regional Manager PlanRadar w Polsce.
Recykling odpadów budowlanych a budownictwo przyszłości
Dzięki nowym technologią odpady budowlane mogą przestać być traktowane jako problem, a stać się cennym zasobem. Rosnąca świadomość ekologiczna i nacisk na odpowiedzialne praktyki biznesowe, sprawiają, że takie podejście wspiera środowisko i poprawia efektywność ekonomiczną projektów budowlanych. To krok w stronę przyszłości, w której odpady przekształcają się w fundament innowacji i zrównoważonego rozwoju.
