Płyty warstwowe
Hasło "płyty warstwowe" wielu osobom przywodzi na myśl nieduże pawilony usługowe lub chłodnie. Nie jest to całkowita prawda. Zastosowanie tego produktu jest bardzo szerokie. Płyty stosuje się również do budowy dużych hal magazynowych, centrów handlowych, logistycznych oraz salonów samochodowych.
Konstrukcja płyt oferowanych na polskim rynku jest bardzo zbliżona. Najczęściej są to dwie warstwy osłonowe pomiędzy którymi umieszczony jest materiał termoizolacyjny. Lico może być wykonane z blachy nierdzewnej, aluminiowej, laminatu lub płyt drewnopochodnych. Ze względu na niższa cenę i łatwość wykończenia najczęściej stosowana jest blacha stalowa ocynkowana. Aby podnieść jej walory estetyczne i polepszyć zabezpieczenie antykorozyjne warstwę wierzchnią pokrywa się lakierem lub tworzywem sztucznym. Obie warstwy mogą być wytłaczane. Producenci stosują szeroką gamę barw. Standardowo oferują kilka kolorów z palety RAL lub podobnych. Pozostałe barwy można zamówić indywidualnie u producenta. Materiał stosowany w warstwach zewnętrznych płyt spełnia dwie funkcje. Po pierwsze spełnia funkcje lica, przenosi obciążenia, usztywnia płyty i konstrukcje budynku. Po drugie stanowi barierę osłaniającą materiał termoizolacyjny od zmiennych warunków atmosferycznych.
Jako izolacje termiczną i wypełnienie stosuje się piankę poliuretanową, styropian lub wełnę mineralną. Dużo rzadziej stosuje się płyty z rdzeniem z dwóch materiałów. Rozwiązania tego typu pozwalają ograniczyć występowanie mostków termicznych.
Materiały wypełniające
Produkowane są trzy rodzaje płyt: ścienne, dachowe i chłodnicze. Wybór materiału wypełniającego konkretny rodzaj płyty jest ściśle powiązany z jego cechami. Materiały stosowane jako wypełnienie termoizolacyjne różnią się pomiędzy sobą właściwościami fizycznymi, ceną i zastosowaniem. Najkorzystniejszym rozwiązaniem, jeżeli chodzi o względy przeciwpożarowe jest wełna mineralna. Wełnę stosuje się do temperatury 600oC. Warunkiem trwałości izolacji z wełny mineralnej jest zabezpieczenie jej przed zawilgoceniem. Pod wpływem wilgoci materiał ulega rozpadowi.
Drugim pod względem odporności ogniowej jest styropian, a w szczególności styropian samogasnący. Styropian otrzymywany jest z polistyrenu, który zawiera środek porotwórczy (profor). Do celów budowlanych stosuje się dwa gatunki styropianu: zwykły i samogasnący. Granulat styropianu zwykłego ma gęstość pozorną Pp < 15 kg/m3 przy odmianie lekkiej i Pp < 20 kg/m3 przy odmianie ciężkiej. Granulat styropianu samogasnącego różni się od zwykłego mniejszą gęstością, która kształtuje się poniżej 25 kg/m3. Płyty styropianowe produkowane są z granulatu mieszanego w formach perforowanych i podgrzewanego gorącą wodą lub parą wodną w temperaturze 95-100 oC.
|
Cecha |
Jednostka miary |
Płyty wykonane z granulatu zwykłego |
Płyty wykonane z granulatu samogasnącego |
|
Gęstość pozorna do |
(kg/m3) |
40 |
40 |
|
Współczynnik przewodności nie więcej niż |
(W/(mK)) |
0,040 |
0,040 |
|
Nasiąkliwość po 24 h nasycania nie więcej niż |
(% obj) |
2 |
3,5 |
|
Wytrzymałość na ściskanie przy odkształceniu próbki o 10% |
(MPa) |
0,98 |
0,80 |
|
Temperatura stosowania do |
(°C) |
65 |
70 |
Trzecim materiałem jest pianka poliuretanowa, charakteryzująca się najkorzystniejszym współczynnikiem przewodzenia ciepła. Nie ma jednak zbyt wysokiej odporności ogniowej. Płyty wewnętrzne wykonywane są z sztywnej bezfreonowej pianki poliuretanowej. Spienia się ją nieszkodliwym dla środowiska pentanem. Materiał ten ma dobre właściwości termoizolacyjne, jednolitą strukturę i stałe parametry techniczne. Gęstość pianki wynosi około 45 kg/m3, a obliczeniowy współczynnik przewodzenia ciepła λ = 0.022 W/(m*K). Zastosowanie konkretnego rdzenia zależy wyłącznie od przeznaczenia danej płyty i wiąże się ze specyficznymi cechami fizycznymi materiału. Pianka poliuretanowa ma najmniejszy, z pośród wymienionych materiałów, współczynnik przewodzenia ciepła. Wadą jej jest mała odporność ogniowa.
Styropian samogasnący jest stosunkowo niedrogi ma jednak ograniczone zastosowanie ze względu na zachodzące w tym materiale zmiany strukturalne powstałe pod wpływem wysokich temperatur ("parowanie styropianu"). Temperatura otoczenia nie może być wyższa niż 80oC, a jej przekroczenie i wzrost do 110oC może być jedynie chwilowe. Gdy te parametry zostaną przekroczone, materiał topi się. Z tego powodu płyty warstwowe z rdzeniem styropianowym stosowane są do obudowy chłodni.
Wełna mineralna ze względów przeciwpożarowych jest materiałem najlepszym. Ma ona jednak inne wady. Przede wszystkim przy jej zastosowaniu następuje wzrost ceny produktu finalnego. Wzrasta również waga paneli.
W płytach o rdzeniu dwuwarstwowym próbuje się łączyć zalety wypełnienia styropianowego ze zwiększonym bezpieczeństwem, które zapewnia wełna mineralna.
Płaszcz zewnętrzny
Płyty które stosuje się ogólnie, wykonywane są najczęściej z okładzinami pokrytymi powłoką poliestrową. Charakteryzuje się ona dużą twardością, trwałością kolorów i odpornością na korozje w zwykłym otoczeniu. Gdy atmosfera otoczenia jest agresywna (unoszą się opary kwaśne lub zasadowe o niewielkim stężeniu), zamiast powłok poliestrowych stosuje się:
- powłoki z polichlorku winylu - gdy środowisko jest mniej agresywne,
- przy większej agresywności z polifluorku winylu.
Blacha ma niewielką odporność korozyjną, w środowiskach bardziej niekorzystnych stosuje się zamiast niej blachy aluminiowe powlekane poliestrem, blachę aluminiową anodowaną, blachę nierdzewną albo powłoki z włókien szklanych nasączonych żywicami poliestrowymi.
Przeznaczenie i montaż
Przed przystąpieniem do montażu należy sprawdzić kilka podstawowych czynników, które mogą zagrozić przyszłemu budynkowi. Należy skontrolować konstrukcje pod względem dokładności wykonania i porównać ją z projektem, niedociągnięcia należy usunąć. Rozstaw płatwi powinien być zgodny z projektem lub porównywalny z wytycznymi zawartymi w tablicach obciążeń statycznych. Górne powierzchnie płatwi powinny stanowić wspólną płaszczyznę. Należy przygotować niezbędne narzędzia do montażu płyt. Sprawdzić wykonanie robót związanych z cokołem. Skontrolować liniowość oraz rozstaw pomiędzy ryglami umiejscowionymi w konstrukcji ściennej. Przestrzeganie tych zaleceń ułatwi sprawny montaż konstrukcji oraz prawidłowe działanie łączników mocujących płytę. W pobliżu płyt nie należy wykonywać robót spawalniczych. Wysoka temperatura może spowodować trwałe uszkodzenie powłok lakierniczych na okładzinach, bądź zniszczenie termoizolacji. Aby móc w prawidłowy sposób prowadzić montaż obudowy z płyt nalcży także zwrócić uwagę na warunki atmosferyczne. Wpływ na montaż może mieć wiatr, opady atmosferyczne oraz pora roku. Szybkość wiatru nie powinna przekraczać 4o w skali Beuforta (9 m/sek). Gdy wiatr przekroczy te parametry montaż należy przerwać. Płyty mają znaczną powierzchnie przy niskiej masie, kombinacja tych dwóch czynników może doprowadzić w prosty sposób do wypadku. Wszystkie czynności wykonywane w czasie montażu lekkiej obudowy z płyt muszą być prowadzone zgodnie z ogólnie obowiązującymi przepisami BHP dotyczącymi robót montażowych i dekarskich oraz zgodnie z warunkami technicznymi wykonania i obróbki robót budowlano montażowych (dotyczy części pierwszej - Roboty ogólnobudowlane - opracowane przez ITB w Warszawie). Oprócz tych środków ostrożności należy również stosować zabezpieczenia chroniące przed upadkiem z wysokości. Należy stosować liny i pasy bezpieczeństwa typu monterskiego 121- II, aparaty bezpieczeństwa typu AB-100 jak i również bariery ochronne linowe do zabezpieczania po obwodzie budynku. Lico płyt warstwowych zabezpieczone jest przed uszkodzeniami i zabrudzeniem, folią ochronną. Tą osłonę należy usunąć bezpośrednio po montażu nie później jednak niż w cztery miesiące od zakupu produktu. Gdy tego nie zrobimy folia na skutek działania zmiennych czynników atmosferycznych ulegnie popękaniu. Folię ochronną z okładziny wewnętrznej oraz z miejsc, gdzie montowane będą elementy nasadowe należy usunąć przed montażem.
