Drabiny aluminiowe. Jakie są rodzaje drabin aluminiowych, kryteria wyboru, normy
Drabiny aluminiowe to jedne z najbardziej poręcznych i uniwersalnych urządzeń tego typu. Niewielki ciężar, łatwość obsługi , wyposażenie w funkcjonalne akcesoria i praktyczne rozwiązania – wszystko to sprawia, że z drabin aluminiowych chętnie korzystają zarówno majsterkowicze, jak i zawodowcy. Jakie modele drabin aluminiowych mają do wyboru? Czym drabiny profesjonalne różnią się od tych domowych? Na co zwracać uwagę podczas zakupu?
Rodzaje drabin aluminiowych
Większość oferowanych obecnie na rynku drabin wykonana jest z aluminium. Przez ostatnie lata, niemal całkowicie wyparły one ciężkie modele stalowe, a także drabiny drewniane, choć te te wciąż mają całkiem liczną grupę swoich zwolenników. Dlaczego tak się stało? Aluminium to niezwykle lekki i wyjątkowo wytrzymały materiał, który bardzo łatwo poddaje się obróbce. Wykonane z niego drabiny charakteryzują się dużą stabilnością oraz odpornością na czynniki zewnętrzne, dzięki czemu bardzo dobrze sprawdzają się zarówno w pracach prowadzonych na powietrzu, jak i w wymagającym środowisku pracy, jak zakłady chemiczne lub spożywcze. Drabiny aluminiowe są lekkie, dzięki czemu zmiana ustawienia oraz transport nie sprawiają użytkownikom żadnych problemów. Materiał ten pozwala na zastosowanie praktycznie we wszystkich rodzajach drabin – od wolnostojących jedno- i dwustronnych, przez przystawne, aż do przegubowych, wielofunkcyjnych oraz specjalistycznych.
Jak wybrać dobrą drabinę aluminiową?
To, na jaką drabinę powinniśmy się zdecydować, uzależnione jest od kilku czynników:
- czy drabina będzie wykorzystywana do prac domowych, ogrodowych, czy ma służyć fachowcom w pracy zawodowej,
- rodzaj prac i częstotliwość ich wykonywania,
- budżet – rozpiętość cenowa między poszczególnymi modelami może być naprawdę duża.
Drabiny aluminiowe przystawne. Drabiny o najprostszej konstrukcji. Oparte o np. ścianę budynku służą do prac krótkotrwałych. Zwykle są to jednoelementowe urządzenia, choć do grupy drabin przystawnych zaliczyć możemy także modele rozsuwane dwuelementowe. Co ciekawe, funkcje tych drabin z powodzeniem pełnić mogą też modele przegubowe, a nawet wielofunkcyjne drabiny trzyelementowe, gdzie jedną lub dwie części wykorzystamy właśnie w ten sposób. Tutaj warto zwrócić uwagę na przepisy normy PN EN 131, które zostały wprowadzone w 2018 r. Mówią one o obowiązku wyposażenia na stałe w stabilizator wszystkich drabin stosowanych jako przystawne dłuższych niż 3 metry. Zwiększa on powierzchnię podparcia drabiny, a tym samym bezpieczeństwo użytkowników.
Drabiny przegubowe. Mają wiele wariantów ustawienia i konfiguracji. Mogą pełnić funkcję drabiny przystawnej lub wolnostojącej, ale także wygodnego podestu roboczego, który umożliwi wygodną, długotrwałą pracę. Tego typu drabina aluminiowa zadziała także jako drabina z uchwytem dystansowym, wykorzystywanym podczas prac przy występach dachu i muru. Ma konstrukcję opartą na przegubach, które w prosty sposób pozwalają łamać ją, uzyskując różne ustawienia. Dzięki temu drabina ma niewielkie wymiary po złożeniu, które pozwolą na szybkie przeniesienie jej między piętrami budynku oraz łatwy transport.
Drabiny wielofunkcyjne. Jak sama nazwa wskazuje, to urządzenia, które – tak jak drabiny przegubowe - mogą pełnić różne funkcje, ale różnią się od nich ilością elementów (3 zamiast 1). Taka budowa pozwala na wykorzystanie drabiny wielofunkcyjnej w bardzo różnych konfiguracjach – pełnić mogą funkcję prostej drabiny przystawnej, dwuelementowej rozsuwanej lub wolnostojącej z wysuwanym elementem, a najwyższe modele mają wysokość roboczą nawet do 13 metrów. Na co zwracać uwagę podczas zakupu? Na pewno na jakość wykonania oraz zgodność z obowiązującymi normami. Warto przyjrzeć się stabilizatorom, których solidna konstrukcja zwiększa bezpieczeństwo prac, prowadnicom – te stabilne i wytrzymałe ułatwiają rozsuwanie, oraz zintegrowanym zabezpieczeniom przed samoczynnym złożeniem.
Profesjonalne drabiny aluminiowe – charakterystyka
Od stycznia 2018 roku wprowadzono znaczące zmiany w normie dla drabin PN EN 131. Punkt 131-2 wprowadza ścisły podział drabin na dwie grupy, uzależnione od rodzaju użytkownika. I tak:
- pierwszą grupę stanowią profesjonaliści, którzy korzystają z drabin w ramach wykonywanego zawodu,
- drugą zaś majsterkowicze gospodarstw domowych.
Te zmiany nakładają na producentów drabin, szereg nowych, ostrzejszych wymagań, dotyczących prowadzonych na produktach badań wytrzymałościowych, np. ilości wykonywanych cykli kontrolnych. Są jednak producenci, których wszystkie produkty – niezależnie od rodzaju przeznaczenia – spełniają wymagania odpowiadające drabinom profesjonalnym.
Czym w praktyce różnią się drabiny profesjonalne od domowych?
Zwykle różnią się konstrukcją, ciężarem oraz wytrzymałością, np. profili stosowanych w podłużnicach czy szczeblach. Często mają także większy zasięg (wysokość roboczą) oraz większą funkcjonalność, która w przypadku wybranych modeli może być dopasowana do specyficznych wymagań fachowców. Warto zwrócić także uwagę na wytyczne dotyczące dopuszczalnego maksymalnego obciążenia drabin profesjonalnych – norma mówi o 150 kg. Tymczasem wiele drabin dostępnych na rynku ma ograniczenia tylko do 120 kg, a jednocześnie są one przeznaczone do prac profesjonalnych. Jest to niezgodne z prawem, a w konsekwencji może stwarzać zagrożenie dla użytkownika.
Drabiny aluminiowe na schody
Niezwykłą zaletą drabin, które doceniają przede wszystkim członkowie ekip budowlanych, jest możliwość stabilnego ustawienia ich na schodach. Oczywiście funkcja ta dotyczy tylko wybranych, zaawansowanych technologicznie modeli. Dlatego, jeśli codzienna praca wymaga od nas częstego ustawienia drabiny na klatkach schodowych czy stopniach wokół budynku, warto rozważyć zakup takiego urządzenia. Są np. modele przegubowe, pozwalające na ustawienie różnej wysokości dla każdej ze stron drabiny, ale są też takie rozwiązania, które dają możliwość regulacji długości każdej nogi osobno. Zwykle odpowiedzialne są za to systemy teleskopowe. Ważne, aby przedłużenie podłużnicy wysuwało się płynnie, a nie skokowo, dzięki czemu można ustawić dowolną (w zakresie określonym przez producenta) długość, która każdą nogę pozwoli oprzeć na innym stopniu.
PN EN 131 to normą dotycząca drabin - ich nazewnictwa, rodzaju budowy, wymiarów, wymagań, badań oraz oznaczeń. Ponadto zawiera wskazówki bezpieczeństwa oraz informacje dotyczące użytkowania.
PN EN 131-1: Terminologia, rodzaje, wymiary funkcjonalne
PN EN 131-2: Wymagania, badanie, oznakowanie
PN EN 131-3: Informacje użytkowe
PN EN 131-4: Drabiny jedno lub wieloprzegubowe
Drabiny 4-stopniowe, 5-stopniowe...
Wysokość (określana też czasem jako długość) drabiny to jeden z jej najważniejszych parametrów. Ale producenci określają go na różne sposoby, podając kilka różnych miar. Potencjalnemu użytkownikowi ma to pozwolić na precyzyjne określenie, czy dany model spełni jego wymagania pod tym względem. Jest to po pierwsze przybliżona wysokość robocza drabiny. Po drugie, wysokość liczona od podłoża, na której możemy stanąć. Czy wreszcie ilość stopni lub szczebli – w zależności od tego, w co wyposażona została drabina. Biorąc pod uwagę ostatni parametr, zdecydowanie najpopularniejsze są drabiny 4-stopniowe i 5-stopniowe, szeroko wykorzystywane w gospodarstwach domowych, ale i przez wiele firm specjalizujących się w remontach i wykańczaniu mieszkań. Mają wysokość roboczą do ok. 3 metrów. Co warto o nich wiedzieć? Na przykład to, że drabiny wolnostojące z wejściem z jednej strony, często wyposażone są w wygodną górną półkę (wówczas ilość stopni liczona jest razem z nią) – i warto takie wybierać. Modele wolnostojące z wejściem z dwóch stron pozwalają na stawanie najwyżej na trzecim od góry stopniu lub szczeblu – i to niezależnie, czy stoimy po jednej stronie czy okrakiem.
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 września 2003 r. Zmieniające rozporządzenie w sprawie minimalnych wymagań dotyczą bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy. Dz.U.Nr 178 Poz. 1745.
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Dz.U. z 2003 r. Nr 169 Poz. 1650 z późn. zm.
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dz.U. Nr 75 Poz. 690 z późn. zm.