Rusztowania elewacyjne. Dobór, montaż i użytkowanie rusztowań elewacyjnych a bezpieczeństwo

Rusztowania elewacyjne są tymczasowymi konstrukcjami stosowanymi niemal na każdej budowie. Dzięki wyposażeniu w pomosty robocze, które służą do utrzymywania osób, materiałów i sprzętu, rusztowania elewacyjne pozwalają wykonywać prace na wysokości. Mogą też być rozwiązaniem ochronnym, zabezpieczającym przed upadkiem z wysokości ludzi oraz przedmiotów.

W artykule:

• Rusztowania elewacyjne i nie tylko
• Montaż rusztowań elewacyjnych
• Rusztowania elewacyjne - podłoże i posadowienie
• Rusztowania elewacyjne - stężenia
• Dobór geometrii rusztowań elewacyjnych ramowych
• Stabilność rusztowań elewacyjnych
• Komunikacja na rusztowaniach elewacyjnych
• Ochrona przed upadkiem z pomostów
• Rusztowania elewacyjne - daszki ochronne
• Uziemienie rusztowań elewacyjnych
• Rusztowania elewacyjne - oznakowanie
• Eksploatacja rusztowań elewacyjnych

Rusztowania elewacyjne i nie tylko

Rusztowania można podzielić ze względu na wiele kryteriów, np. ich funkcję, konstrukcję, rodzaj materiału, z którego są wykonane, lub dokumentację potrzebną do ich montażu i eksploatacji. W Polsce najczęściej można spotkać następujące rodzaje rusztowań:

• rusztowania ramowe – ich podpory to płaskie konstrukcje ramowe, pozwalające w szybki sposób zrealizować tzw. rusztowania elewacyjne o prostej powierzchni – zlokalizowane przy budynku i połączone z obiektem za pomocą kotwienia. Z tego też powodu stosuje się je w budownictwie ogólnym, a zwłaszcza kubaturowym/miejskim. Szczególnym ich rodzajem są tzw. rusztowania warszawskie, wykorzystywane przy niewielkich robotach remontowo-budowlanych małych obiektów;
• rusztowania modułowe – poprzecznice i stojaki stanowią w nich osobne elementy, a między tymi ostatnimi jest z góry wprowadzony odstęp (moduł) do przyłączania innych części rusztowania. Połączenie stojaków z pozostałymi elementami (rygle, rygle pomostu, stężenia) odbywa się za pomocą specjalnie wyprofilowanych głowic i zamków klinowych. Umożliwia to realizację dosyć skomplikowanych geometrycznie rusztowań, stąd system modułowy znajduje główne zastosowanie w przemyśle (elektrownie, stocznie itp.). Z elementów rusztowania modułowego można również wykonać rusztowania elewacyjne, jednak ze względu na większą pracochłonność w stosunku do ramowego nie jest ono zbyt często używane w budownictwie miejskim. Dzięki ich uniwersalności można je również wykorzystać przy organizacji imprez masowych (sceny, trybuny), targów, wystaw, realizacji osłon zimowych itp.;
• rusztowania przejezdne (ruchome) – przeznaczone do wielokrotnego użycia na miejscu budowy i przystosowane do poziomego przemieszczania bez konieczności rozbierania na części składowe. Występują jako systemowa wieża jezdna zbudowana z tzw. drabino-ram lub rusztowanie ramowe/modułowe wyposażone w dodatkowe akcesoria umożliwiające przemieszczanie (np. belki podstawy, koła jezdne). Rozwiązania tego typu znajdują zastosowanie zwłaszcza przy krótkotrwałych pracach remontowych i konserwacyjnych, wymagających częstego przestawiania konstrukcji rusztowania;
• rusztowania rurowo-złączkowe – stanowiące tzw. rozwiązanie niesystemowe, wykorzystywane coraz rzadziej ze względu na pracochłonność montażu, ale będące nieodzownym elementem zabudowy w przypadku niestandardowych brył obiektów.

Montaż rusztowań elewacyjnych

Osoby zatrudnione przy montażu i demontażu rusztowania powinny posiadać odpowiednie uprawnienia. Aby je uzyskać, należy ukończyć 80-godzinne szkolenie w akredytowanym ośrodku.
Lista tego typu obiektów dostępna jest na stronie internetowej Centrum Koordynacji Szkolenia Operatorów Maszyn. Uprawnienia uzyskuje się po pozytywnym zaliczeniu egzaminu przeprowadzonego przez komisję powołaną przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie (IMBiGS).

• Czytaj też: Praca na wysokości. 5 najważniejszych wskazówek jak bezpiecznie pracować na wysokości?

Dokumentem potwierdzającym kwalifikacje montera rusztowań jest świadectwo oraz wpis do książki operatora maszyn roboczych o treści: Rusztowania budowlano-montażowe metalowe – montaż i demontaż. Oznacza to, że uprawnień wymaga się w przypadku wszystkich rusztowań metalowych – w tym stalowych (np. ramowych, warszawskich) oraz rusztowań aluminiowych (np. przejezdnych), niezależnie od ich wysokości. Jedynym rodzajem, dla których nie są one konieczne, to rusztowania drewniane, jednakże przy ich montażu należy spełnić warunki techniczne określone zarówno w przepisach prawnych, jak i polskich normach, np. PN-B-03163-2:1998 „Konstrukcje drewniane. Rusztowania. Wymagania”.

Osoby zatrudnione przy montażu/demontażu powinny być wyposażone w następujące środki ochrony indywidualnej:

• hełm ochronny (z paskiem podbródkowym),
• obuwie klasy S3 (odporne na poślizg i przebicie oraz ze wzmocnionymi noskami), rękawice (zabezpieczające przed zagrożeniami mechanicznymi),
• okulary (szczególnie przydatne podczas demontażu zabrudzonych części rusztowania),
• zabezpieczenie przed upadkiem z wysokości, tj. szelki bezpieczeństwa z amortyzatorem i 1,5-metrową linką zakończoną zatrzaśnikiem o rozwarciu co najmniej 50 mm (pozwalającym na zamocowanie do rury rusztowaniowej o śr. 48,3 mm),
• coraz powszechniejsze jest stosowanie szelek z podwójną linką bezpieczeństwa, używanych zgodnie z zasadą: najpierw przypnij drugą linkę, później odepnij pierwszą. Linki te można umocować do rusztowania, pod warunkiem że elementy stanowiące tzw. punkt kotwiczący zostały określone do tego celu w jego dokumentacji, a sama konstrukcja jest wystarczająco stabilna (np. przykotwiona do obiektu).

Przy realizacji pomostów roboczych zlokalizowanych na wysokości co najmniej 1 m koniecznie jest wyposażenie ich w poręcze ochronne i bortnice. Stanowią one tzw. zabezpieczenia boczne (balustrady), które są środkiem ochrony zbiorowej. Zarówno pracownicy montujący/demontujący, jak i użytkownicy rusztowań powinni posiadać aktualne orzeczenie lekarskie, umożliwiające wykonywanie pracy na wysokości (powyżej 3 m). Warto wiedzieć, że wady wzroku wymagające stałego noszenia szkieł korekcyjnych stanowią przeciwwskazanie do zatrudnienia przy pracy na wysokości powyżej 3 m (nie dotyczy soczewek kontaktowych).

Najważniejsze zasady dotyczące montażu i użytkowania rusztowań zostały określone w rozporządzeniu dotyczącym BHP podczas wykonywania robót budowlanych. Szczegółowe wytyczne dla danego typu konstrukcji systemowej (tzn. takiej, której wymiary siatki konstrukcyjnej są jednoznacznie narzucone poprzez wielkość elementów) określa jednak producent w instrukcji (DTR). Dla rozwiązań nietypowych (istotnie odbiegających od reguł ustalonych w instrukcji) zasady montażu wskazane są w projekcie indywidualnym rusztowania.

Rusztowania elewacyjne - podłoże i posadowienie

Rusztowania należy ustawiać na podłożu ustabilizowanym (minimalna wymagana nośność gruntu wynosi 0,1 MPa) oraz wyprofilowanym, ze spadkiem umożliwiającym odpływ wód opadowych.
Ponadto pochylenie drogi przemieszczania konstrukcji przejezdnych nie powinno przekraczać 1%. Na tak przygotowanym podłożu sytuuje się podstawki śrubowe (potocznie stopki) rusztowań nieruchomych, które przekazują obciążenie za pośrednictwem podkładów drewnianych. Niedopuszczalne jest ustawianie stojaków na podkładach popękanych i połamanych, klinowych lub z cegieł.

W przypadku posadowienia rusztowania na gruncie pochyłym należy wyrównać teren pod każdą podstawką (wykonać tzw. tarasy o szerokości 0,8 m). Natomiast gdy jest ono zlokalizowane w pobliżu skarp/wykopów, powinno się zachować bezpieczną odległość od krawędzi uskoku gruntu, wynoszącą w poziomie co najmniej głębokość wykopu powiększoną o 0,8 m.

Rusztowania elewacyjne - stężenia

To elementy, które stabilizują konstrukcję rusztowania w obu płaszczyznach, dostępne w wersji pionowej podłużnej i poprzecznej, a także poziomej.
Pierwsze z ww. rozmieszcza się tak, aby odległość pomiędzy polami (przedziałami stężonymi) nie przekraczała 10 m. Takie połączenia stojaków w linii przekątnej pomiędzy węzłami rusztowania wykonuje się zwykle w sposób wieżowy – stężenia rozmieszczone są w jednym pionowym ciągu. Elementy stężające rusztowań ramowych lokalizuje się naprzemiennie na wysokości konstrukcji (tworzą „zygzak”) z zaleceniem, aby sąsiednie segmenty były stężone w przeciwnych do siebie kierunkach. Najniższy węzeł powinien być zlokalizowany bezpośrednio nad podłożem.
Normy techniczne serii PN-M-47900 zalecają, aby liczba stężeń na każdej kondygnacji rusztowania była nie mniejsza niż 2. Istnieje jednak konieczność zapoznania się z instrukcją – wymagania producentów dotyczące odległości pomiędzy stężeniami bądź też innych kwestii mogą się różnić od określonych w polskich normach.
Przykładowo, dopuszcza się stężanie w układzie wielkopłaszczyznowym (wielkopołaciowym), rozmieszczając elementy stabilizujące przez 5 kolejnych pól rusztowania. Sposób ten nie jest jednak w praktyce zalecany ze względu na możliwość popełnienia większej liczby błędów na etapie montażu.

Stężenie pionowe poprzeczne rusztowań ramowych konstruuje się w oparciu o ramę pionową usytuowaną w poprzek konstrukcji.
Zestaw składający się z serii takich ramek umieszczonych jedna nad drugą tworzy sztywną płaszczyznę pionową (zasada ta dotyczy również rusztowań warszawskich, które nie wymagają dodatkowego stężenia w tych płaszczyznach).
Stężeniami poziomymi przy rusztowaniach ramowych są pomosty systemowe. Z tego względu nie ma potrzeby dodatkowego stężania takich konstrukcji w tej płaszczyźnie, lecz należy pamiętać o tym, że wszystkie pola na całej jej wysokości muszą być całkowicie wypełnione pomostami zabezpieczonymi konstrukcyjnie przed uniesieniem. Konieczne jest jednak połączenie poziome ram podstawy (dla rusztowania ramowego – za pomocą poręczy – a dla warszawskiego – przy użyciu elementu po przekątnej, tuż nad podłożem).

Dobór geometrii rusztowań elewacyjnych ramowych

Zarówno rozstaw podłużny ram, jak i ich szerokość zależą od dopuszczalnego obciążenia użytkowego, zwanego wielkością znamionową rusztowania. Parametr ten ma z kolei związek z rodzajem wykonywanych prac – im większe nagromadzenie materiałów i osób na pomoście, tym większe będzie jego obciążenie użytkowe. W związku z tym już na etapie planowania budowy rusztowania należy określić, jakie będzie jego dopuszczalne obciążenie użytkowe (tab. 1). W przypadku wartości do 2 kN/m² włącznie wystarczy stosować ramy o szerokości 0,7 m i dowolną długość pomostów systemowych. Natomiast jeżeli obciążenie jest większe (≥3 kN/m²), długość jego pól trzeba skrócić (maks. 2,5 m - tab. 2), a szerokość powinna być większa, aby zapewnić bezpieczne wykonywanie prac.

Tab. 1. Wartości obciążenia użytkowego dla różnych robót budowlanych wykonywanych z użyciem rusztowania

Tab. 2. Zależność minimalnej szerokości pomostu oraz rozstawu stojaków ram od obciążenia pomostu roboczego dla rusztowań ramowych

*rozstaw ram zależy także od nośności pomostów – należy je dobrać na podstawie informacji zawartych w katalogach producentów rusztowań

Stabilność rusztowań elewacyjnych

Stabilność rusztowania można zagwarantować przez zakotwienie do obiektu budowlanego (wersje przyścienne), odpowiedni stosunek szerokości do wysokości bądź zapewnienie właściwego balastu czy odciągów (rusztowania wolno stojące). Rozwiązania, w których wysokość czterokrotnie przekracza najmniejszy wymiar podstawy oraz wyposażone w wysięgniki transportowe i daszki osłonowe, muszą być kotwione niezależnie od wyników obliczeń statycznych. Minimalna nośność jednego zamocowania konstrukcji nie powinna być mniejsza niż 2,5 kN (a dokładnie jej składowa pozioma prostopadła do fasady).
Do zakotwień do murów stosuje się łączniki kotwiące, złącza rusztowaniowe (najczęściej krzyżowe) oraz elementy kotwiące (śruby o śr. 12 mm z uchem i kołki rozprężne o śr. 14 mm). Zakotwienia należy montować sukcesywnie w trakcie montażu poszczególnych kondygnacji. W dokumentacji techniczno-ruchowej danego systemu rusztowania producenci przedstawiają gotowe schematy zakotwień dopasowane do jego usytuowania (fasada zamknięta lub częściowo otwarta), oblicowania (siatka, plandeka albo bez zabezpieczenia), wyposażenia dodatkowego (np. daszki ochronne, konsole bądź dźwigary) lub wysokości. Stosowane są następujące rodzaje zakotwień:

• z wykorzystaniem kotew krótkich, mocowanych do wewnętrznego stojaka za pośrednictwem jednego złącza;
• z użyciem kotew długich, przytwierdzanych do dwóch stojaków za pomocą dwóch złączy;
• metodą „V” (kotwienia trójkątne), polegającą na tym, że w jednym węźle są zamocowane dwa krótkie zakotwienia usytuowane do siebie pod kątem zbliżonym do 90°.

Najczęstsze błędy popełniane przy ich montażu to: mocowanie zakotwień do odgromników, rynien dachowych i rur spustowych, kotwienie pod kątem innym niż prosty do ściany budynku (oprócz metody „V”), umieszczanie na nich podestów roboczych (kotwienie nie przenosi sił pionowych). Przy eksploatacji natomiast – usuwanie zakotwień lub mocowanie siatek bądź plandek bez zmiany układu kotwienia.

Komunikacja na rusztowaniach elewacyjnych

Komunikacja osób na rusztowaniu odbywa się tą częścią konstrukcji, która jest wyposażona w drabinki oraz pomosty umożliwiające poruszanie się między pomostami roboczymi ułożonymi na różnych poziomach. Piony komunikacyjne należy wykonywać sukcesywnie podczas montażu całej konstrukcji, pamiętając, że odległość między sąsiednimi nie może przekraczać 40 m, natomiast dystans od najbardziej oddalonego stanowiska pracy do środka pionu nie powinien wynosić więcej niż 20 m.

Najczęstsze błędy montażowe związane z ich wykonywaniem wynikają ze zbyt dużej odległości między pionami komunikacyjnymi, niewystarczającą ich liczbą, brakiem dostępu lub niewłaściwym usytuowaniem. Przy eksploatacji należy zwrócić szczególną uwagę, aby nie zostawiać otwartych klap pomostów komunikacyjnych oraz korzystać z pionów komunikacyjnych zamiast np. poruszania się po zewnętrznej stronie rusztowania (m.in. po poręczach).

Ochrona przed upadkiem z pomostów

W przypadku rusztowań zabezpieczeniem zbiorowym są balustrady (zabezpieczenia boczne), które składają się z:

• deski krawężnikowej (bortnicy) o wysokości 0,15 m,
• poręczy ochronnej (głównej) umieszczonej na wysokości 1 m dla rusztowań systemowych lub 1,1 m dla niesystemowych;
• elementu wypełniającego wolną przestrzeń między deską krawężnikową a poręczą – chroniącego pracowników przed upadkiem z wysokości (np. poręcz pośrednia).

W celu przeprowadzenia bezpiecznego montażu kolejnej kondygnacji zaleca się najpierw założenie balustrady w pionie komunikacyjnym (w kolejności: poręcz główna, pośrednia, deska krawężnikowa), a następnie w obydwu kierunkach od niego, uzupełniając każde pole według opisanego schematu działania.
Na zakończenie należy zamontować elementy balustrady od czoła rusztowania. W przypadku gdy jest ono oddalone od ściany ponad 0,2 m, trzeba również zamocować balustradę od strony wewnętrznej rusztowania. Można wtedy wykorzystać ramy rusztowaniowe przystosowane do dwustronnego montażu balustrady, specjalne złącza poręczowe oraz do mocowania bortnicy lub użyć rur rusztowaniowych i złączy krzyżowych.

Najczęściej popełniane błędy montażowe dotyczące balustrad są spowodowane zastosowaniem niekompletnych zabezpieczeń, zwłaszcza bez krawężnika i poręczy pośredniej, brakiem ochrony od strony ściany przy odsunięciu od niej pomostu na odległość większą niż 20 cm lub z boku (od czoła) rusztowania. Użytkownicy z kolei bardzo często demontują elementy balustrady, co może doprowadzić do ich upadku z wysokości.

Rusztowania elewacyjne - daszki ochronne

Rusztowania usytuowane bezpośrednio przy drogach, ulicach oraz w miejscach przejazdów i przejść dla pieszych należy wyposażyć w daszki i osłony z siatek ochronnych. Pierwsze z nich powinny się znajdować na wysokości nie mniejszej niż 2,4 m nad terenem w najniższym miejscu i być nachylone pod kątem 45° w kierunku źródła zagrożenia. Ich wysokość nad przejazdami musi być dostosowana do gabarytów pojazdu oraz znajdującego się na nim ładunku, długość natomiast musi być z każdej strony, o co najmniej 0,5 m większa niż szerokość przejścia lub przejazdu.

Rusztowanie w całości usytuowane na chodniku, na którym odbywa się ruch pieszych, wymaga budowy daszka ochronnego na całej swojej długości. Jego szerokość (tzw. wysięg) nie została zdefiniowana w polskich przepisach prawnych, należy więc kierować się zaleceniami normowymi – aktualna norma europejska PN-EN 12811-4 wskazuje siedem klas szerokości i zaleca brać pod uwagę ocenę ryzyka adekwatną do prowadzonych prac.

Pokrycie daszków powinno być szczelne i odporne na przebicie przez spadające przedmioty. Wykorzystywanie ich jako pomostów rusztowań, a w szczególności miejsc składowania narzędzi, sprzętu czy materiałów jest zabronione.

Uziemienie rusztowań elewacyjnych

Rusztowania z elementów metalowych (zlokalizowanych na zewnątrz) powinny być uziemione i wyposażone w instalację piorunochronną. Gdy są ustawione przy ścianie budowli mającej instalację piorunochronną, jej wykonanie nie jest konieczne pod warunkiem połączenia rusztowania ze zwodem pionowym urządzenia piorunochronnego. Jeżeli nie ma takiej możliwości, należy zastosować tzw. zwody pionowe urządzenia piorunochronnego – odcinki rur o dł. co najmniej 4 m (ich górne końce powinny być zaostrzone przez spłaszczenie), które należy łączyć z końcami (wierzchołkami) stojaków zewnętrznego rzędu za pomocą np. złączy wzdłużnych. Odległość między nimi nie może przekraczać 12 m, należy je łączyć z uziemieniem przewodem odprowadzającym wykonanym z taśmy stalowej ocynkowanej lub miedzianej 3 x 20 mm albo z drutu stalowego ocynkowanego o śr. min. 6 mm. Oporność uziemienia nie powinna być większa niż 10 W, a odległość między uziomami – 12 m.
Zgodnie z prawem uziemienie jest wymagane zawsze, jednak szczególnie istotne jest wtedy, gdy na rusztowaniu metalowym będą używane elektronarzędzia, a instalacja elektryczna nie jest wyposażona w wyłącznik różnicowo-prądowy.

Rusztowania elewacyjne - oznakowanie

W sytuacji gdy rusztowanie nie jest gotowe do użytkowania, a w szczególności podczas jego montażu/demontażu lub przebudowy, musi być ono opatrzone znakami ostrzegawczymi oraz odpowiednio odgraniczone za pomocą środków uniemożliwiających dostęp do strefy niebezpiecznej, w której istnieje zagrożenie spadania przedmiotów z wysokości – w najmniejszym wymiarze liniowym liczonym od płaszczyzny upadku nie może ona wynosić mniej niż 1/ 10 wysokości, z której mogą spadać przedmioty, lecz nie mniej niż 6 m. Ogradza się ją balustradami lub ogrodzeniem (za pomocą środków fizycznych) albo w inny sposób uniemożliwiający wejście osobom nieupoważnionym. Jeżeli odseparowanie terenu robót nie jest możliwe, należy oznakować jego granice za pomocą tablic ostrzegawczych, a w razie potrzeby zapewnić stały nadzór.

Eksploatacja rusztowań elewacyjnych

Odbiór techniczny
Przed rozpoczęciem użytkowania rusztowania należy dokonać jego kontroli. Obejmuje ona m.in. sprawdzenie: stanu podłoża, posadowienia, siatki konstrukcyjnej, odchylenia od
pionu i poziomu zmontowanej konstrukcji, stężeń, zakotwień, pomostów roboczych i zabezpieczających, komunikacji, urządzeń piorunochronnych, usytuowania względem linii energetycznych oraz zabezpieczeń (kompletności oporęczowania i krawężników, rolek jezdnych rusztowania ruchomego, daszków ochronnych i ogrodzenia/oznakowania terenu wokół).

Jeśli stan techniczny jest poprawny, należy dokonać odbioru rusztowania (dokumentowanie
go jest wymagane dla każdego rozwiązania o wysokości powyżej 2 m). Dokonuje go kierownik budowy lub uprawniona osoba. Choć przepisy wskazują, że można go dokumentować w dzienniku budowy, w praktyce korzysta się z drugiej możliwości – wypełnienia protokołu odbioru technicznego, którego wpis powinien określać:

• użytkownika,
• przeznaczenie rusztowania,
• wykonawcę montażu konstrukcji z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy firmy oraz numeru telefonu,
• dopuszczalne obciążenia pomostów i konstrukcji,
• datę przekazania do użytkowania,
• oporność uziomu,
• terminy kolejnych przeglądów technicznych.

Dobrą praktyką jest również określenie lokalizacji rusztowania na budowie, aby zapobiec np. bezprawnemu wykorzystaniu protokołu odbioru do innego. Odnotowuje się w nim również
fakt przekazania instrukcji/projektu przedstawicielowi firmy użytkującej rusztowanie. W zależności od jego rodzaju dodaje się też załączniki, np. protokół pomiaru oporności uziemienia czy sprawdzenia nośności kotew.

Skontrolowane rusztowanie powinno być oznakowane przez wywieszenie tablicy określającej wykonawcę montażu (z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz numer u telefonu), a także dopuszczalne obciążenia pomostów i konstrukcji. Można też wywiesić kopię protokołu odbioru – najlepiej w miejscu wejścia na rusztowanie, tj. przy każdym pionie komunikacyjnym.

W przypadku konieczności stosowania przez użytkowników środków ochrony indywidualnej zabezpieczających przed upadkiem z wysokości (szelki bezpieczeństwa) należy odpowiednio oznakować wejście na takie rusztowanie – np. gdy zaistnieje kolizja powodująca brak możliwości montażu poręczy wewnętrznych rusztowania (od strony fasady). Należy pamiętać, że jest to rozwiązanie ostateczne, trzeba bowiem nadawać priorytet stosowania środków ochrony zbiorowej – tj. spróbować wykorzystać np. konsole rozszerzające pomosty lub inne środki techniczne powodujące brak konieczności korzystania z szelek bezpieczeństwa.

Przeglądy rusztowania
Zgodnie z przepisami rusztowania powinny być każdorazowo sprawdzane po silnym wietrze, opadach atmosferycznych oraz działaniu innych czynników stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa wykonania prac, przerwach roboczych dłuższych niż 10 dni oraz okresowo – nie rzadziej niż raz w miesiącu.
Normy techniczne wyróżniają trzy rodzaje przeglądów: codzienne, dekadowe i doraźne (tabela). Zakres czynności objętych sprawdzeniem określa instrukcja producenta lub projekt indywidualny.

Rodzaje przeglądów rusztowań

*osobę tę należy określić w umowie/zleceniu wykonania prac rusztowaniowych

Kontrola obciążenia użytkowego
Osoby nadzorujące pracowników eksploatujących rusztowanie powinny doraźnie kontrolować stan obciążenia pomostów. Suma obciążeń pochodzących ze wszystkich w danym pionie nie może przekroczyć wartości dopuszczalnej. Należy więc dokonać obliczeń maksymalnej masy przedmiotów, narzędzi i osób przebywających w obrębie jednego pola (przęsła).
Obciążenie można rozłożyć równomiernie na jednym pomoście w danym pionie lub też rozdzielić na kilka kondygnacji, pamiętając, że równoczesne wykonywanie prac na różnych poziomach konstrukcji jest dopuszczalne pod warunkiem zachowania wymaganych odstępów między stanowiskami pracy. Odległości bezpieczne wynoszą w poziomie co najmniej 5 m, a w pionie wynikają z zachowania co najmniej jednego szczelnego pomostu, nie licząc tego, na którym są wykonywane roboty. Większość producentów rusztowań dopuszcza jednoczesne użytkowanie tylko jednego poziomu pomostu roboczego (jako rozwiązanie typowe).

Pozostawianie materiałów i wyrobów na pomostach rusztowań po zakończeniu pracy jest zabronione.

Niestety rusztowanie jest często traktowane jako sprzęt, do którego nie przykłada się specjalnej uwagi na budowie. Tymczasem jako środek umożliwiający pracę na wysokości służy do wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych. Z tego też powodu polskie przepisy narzucają obowiązek kontroli zarówno na etapie odbioru technicznego, jak i w trakcie eksploatacji. Nawet niskie konstrukcje (poniżej 2 m) powinny być montowane przez osoby posiadające kwalifikacje montera rusztowań.

Artykuł ukazał się w „Informatorze Budowlanym-murator” 2019

Aktualne wydanie - zamów