Żuraw samojezdny. Dobór do zakresu pracy, BHP, ceny zakupu i wynajmu żurawi samojezdnych

Żuraw samojezdny, zwany również dźwigiem budowlanym, jest urządzeniem dźwignicowym wykorzystywanym do przenoszenia ładunków w pionie i poziomie podwieszonych na haku żurawia. Zamontowany on jest na podwoziu samochodu ciężarowego lub innym specjalnym podwoziu samojezdnym.

Żuraw samojezdny wykorzystywany jest głównie w budownictwie do prac przeładunkowo-montażowych przy budowie dużej infrastruktury, turbin wiatrowych, prac przeładunkowych w zakładach pracy. Ze względu na swoją mobilność i możliwość przemieszczania się po drogach publicznych oraz placach budowy żuraw samojezdny zyskuje na popularności.

Spis treści

1. Budowa żurawi samojezdnych
2. Dobór żurawia do zakresu wykonywanej pracy
3. BHP podczas pracy żurawia
4. Producenci żurawi samojezdnych
5. Ceny zakupu i wynajmu żurawi samojezdnych

Budowa żurawi samojezdnych

Głównymi elementami żurawia jest wychylny wysięgnik osadzony na pomoście obrotowym oraz wciągarki. Zastosowanie takiej budowy pozwala na podnoszenie i przemieszczanie ładunku w wybrane miejsce dzięki podnoszeniu i opuszczaniu ładunku, obrotowi wokół własnej osi oraz zmiennemu wysięgowi. W celu zapewnienia stabilności pracy żurawia samojezdnego podczas podnoszenia ładunków jego podwozie jest podniesione do góry i opiera się na podporach wysuwanych poprzez siłowniki hydrauliczne. Stabilność żurawia poprawia również balast ważący często kilkanaście czy kilkadziesiąt ton (musi być transportowany na innym podwoziu podczas przejazdu żurawia do miejsca pracy).

Ze względu na rodzaj podwozia żurawie samojezdne dzielą się na:

• samochodowe,
• jezdniowo – terenowe,
• terenowe kołowe,
• gąsienicowe.

Natomiast podział żurawi ze względu na rodzaj napędu jest następujący:

• spalinowo – mechaniczne,
• spalinowo – elektryczne,
• spalinowo hydrauliczne.

Dobór żurawia do zakresu wykonywanej pracy

Przy wyborze żurawia samojezdnego do wykonania określonej pracy należy brać pod uwagę przede wszystkim jego parametry techniczne, które powinny odpowiadać właśnie zakresowi prac jakie nasz dźwig ma wykonać. Najważniejsze parametry techniczne charakteryzujące żurawie samojezdne to:

• udźwig nominalny: maksymalna masa ładunku jaką jest w stanie podnieść żuraw dla której został zaprojektowany przez producenta i która gwarantuje jego bezpieczną pracę. Udźwig żurawia zmniejsza się w zależności od długości wysięgnika oraz wysokości na jaką ma unieść dany ładunek. Charakterystyka momentu udźwigu żurawia jest opisana w tzw. diagramie udźwigu, który opracowuje producent, a operator powinien ściśle przestrzegać tych zapisów. Największe żurawie samojezdne są w stanie podnieść nawet kilkaset ton.
• wysokość podnoszenia: liczona od poziomu podłoża do dolnej części unoszonego ładunku. To bardzo ważny parametr techniczny, który trzeba znać przed wyborem odpowiedniego żurawia.
• głębokość opuszczania: ważne w przypadku konieczności podania ładunku poniżej poziomu gruntu na jakim jest posadowiony żuraw, np. podawanie ładunku do wykopów ziemnych.
• zdolność pokonywania wzniesień: to producent określa w instrukcji eksploatacji po jakim maksymalnym wzniesieniu żuraw samojezdny może się bezpiecznie poruszać nie tracąc swojej stabilności. Biorąc pod uwagę teren budowy jako miejsce pracy żurawia należy sprawdzić czy nie ma tam zbyt dużych spadków terenu, co w konsekwencji mogłoby doprowadzić do utraty stateczności dźwigu.
• masa żurawia: to bardzo ważny parametr techniczny, który trzeba brać pod uwagę dla terenu, który ma ograniczoną zdolność nośności podłoża. Podłoże pod żurawiem powinno być stabilne, nieśliskie i niegrząskie.

BHP podczas pracy żurawia

Za bezpieczeństwo pracy żurawia odpowiedzialny jest operator żurawia, który powinien legitymować się odpowiednim uprawnieniem tzw. zaświadczeniem kwalifikacyjnym uprawniającym do obsługi żurawia. Już na etapie szkolenia operatorów żurawi samojezdnych przygotowującego ich do egzaminu przed Dozorem Technicznym słuchacze zapoznawani są z wieloma zasadami oraz przepisami bhp obowiązującymi podczas obsługi żurawia.

Najważniejsza dla przyszłego operatora jest instrukcja eksploatacji żurawia samojezdnego, którą wydaje producent. Jest tam wiele informacji przydatnych podczas prac oraz zaleceń dla operatorów. Oprócz zapoznania się z treścią instrukcji eksploatacji żurawia, operator powinien również przejść instruktaż stanowiskowy przed rozpoczęciem pracy na danym żurawiu, który powinien trwać min. 8 godzin dydaktycznych.

Najczęstsze błędy popełniane przez operatorów żurawi samojezdnych:

• rozstawianie podpór żurawia na terenie grząskim, podmokłym, niestabilnym oraz zbyt blisko wykopów i zagłębień,
• przeciążanie żurawia,
• praca przy zbyt dużym wietrze. To producent w instrukcji eksploatacji określa maksymalna prędkość wiatru, przy której żuraw może bezpiecznie pracować.
• podnoszenie osób w koszu na haku. Jest dopuszczalne tylko i wyłącznie w przypadku uzyskania jednorazowej zgody wydanej przez organ Dozoru Technicznego. Wtedy żuraw pełni funkcję typowego podnośnika koszowego, ale dalej jest żurawiem i decyzja jaką wydał organ DT obowiązuje tylko w tym jednym miejscu pracy żurawia. Podnośnik koszowy to sprzęt raczej do zadań specjalnych i jeżeli dla firmy nie jest on urządzeniem podstawowym (np. dla straży, opiekunów drzew czy monterów elewacji) najbardziej opłacalną formą jest wynajem podnośnika koszowego na dni lub godziny.
• zbyt bliska praca żurawiem od napowietrznych nieizolowanych linii energetycznych, co może grozić porażeniem operatora lub uszkodzeniem dźwigu,
• przenoszenie ładunku bezpośrednio nad ludźmi. Taka czynność jest zabroniona. Teren wokół pracy żurawia powinien być wyraźnie oznaczony i zabezpieczony przed dostępem osób trzecich.
• praca na niesprawnym technicznie żurawiu.

Na koniec warto dodać, iż każdy operator za każdym razem przed rozpoczęciem pracy jest zobowiązany dokonać czynności obsługi codziennej żurawia. Wykaz czynności jakie powinien wykonać operator jest zawarty w instrukcji eksploatacji wydanej przez producenta. Oprócz operatora sprawdzaniem poprawności działania żurawia zajmuje się również konserwator, który oprócz sprawdzania może również dokonywać drobnych napraw i regulacji zwanymi czynnościami konserwacyjnymi.

Jeżeli na budowie występuje praca kolizyjna żurawia np. z budynkami, innymi żurawiami, liniami energetycznymi lub drzewami to powinna być opracowana instrukcja pracy kolizyjnej dźwigu. Z taką instrukcją operator jest obowiązany się zapoznać, a nawet potwierdzić ten fakt na piśmie.

Producenci żurawi samojezdnych

Do najbardziej znanych producentów żurawi samojezdnych na świecie należą: Liebherr, Terex oraz Grove. Samo zaprojektowanie i produkcja żurawi samojezdnych to skomplikowany proces i tylko nieliczne największe firmy są w stanie podołać temu zadaniu.

Ceny zakupu i wynajmu żurawi samojezdnych

Najważniejszym czynnikiem mającym wpływ na cenę zakupu czy wynajmu żurawia samojezdnego są jego parametry techniczne, w szczególności maksymalny udźwig, wysokość podnoszenia oraz długość wysięgnika. Im wyższe parametry pracy, tym żuraw jest bardzie wszechstronny i przydatny w pracy, a co za tym idzie droższy.

Ceny nowych żurawi samojezdnych kształtują się od 340 tysięcy euro netto do nawet kilku milionów. Dlatego jeśli żuraw samojezdny potrzebny jest sporadycznie i na krótki okres, najlepszym sposobem jest jego wynajem krótko- lub długoterminowy. Ceny wynajmu żurawi samojezdnych wraz z operatorem są uzależnione przede wszystkim od długości wynajmu. Średnia cena za jedną roboczogodzinę żurawia wraz z operatorem wynosi od 150 zł do kilkuset złotych dla najmniejszych żurawi samojezdnych o udźwigu od kilkunastu do kilkudziesięciu ton. W przypadku żurawi o udźwigu sięgającym powyżej 100 ton i więcej cena wynajmu kształtuje się nawet do kilku tysięcy złotych za jeden dzień pracy żurawia wraz z uprawnionym operatorem.

SPRAWDŹ:

• Jak zrobić kurs operatora żurawia
• Żurawie wieżowe budowlane
• Podnośnik koszowy
• Leasing maszyn