Jak fachowo wyczyścić kostkę brukową? Czyszczenie kostki brukowej na różne sposoby

Jakie są sprawdzone metody czyszczenia nawierzchni z kostki brukowej z białych wykwitów, mchów czy innych zanieczyszczeń. Nieczyszczona kostka brukowa szybko traci efekt, szybciej też niszczeje. Do czyszczenia kostki brukowej wymagany jest odpowiedni sprzęt i środki chemiczne. Jak fachowo czyścić kostkę brukową? Jak ją impregnować?

Kostka brukowa charakteryzuje się wysoką wytrzymałością i odpornością na intensywną eksploatację. Oprócz wzmożonego użytkowania jest narażona na wpływ zmiennych warunków atmosferycznych, działanie mikroorganizmów (glony, mchy, chwasty) czy zaplamienia. Dlatego, aby wykonane z niej nawierzchnie spełniały swoją rolę, a przy tym były bezpieczne i estetyczne, trzeba je odpowiednio pielęgnować. Do najistotniejszych zabiegów należy zaliczyć nie tylko czyszczenie kostki brukowej, ale także regularne zamiatanie, usuwanie zieleni i impregnację.

Czyszczenie kostki brukowej i bieżąca konserwacja

Kostka brukowa najczęściej wykonana jest z mieszanki betonowej, poddanej odpowiedniej obróbce – prasowaniu i wibrowaniu. Beton jest materiałem porowatym, co powoduje, że stosunkowo łatwo wnikają w niego różne zabrudzenia, które później trudno usunąć.

Podstawą utrzymania czystości nawierzchni jest więc jej regularne zamiatanie oraz mycie. Trudne zabrudzenia, np. z oleju, należy czyścić na bieżąco. Ta sama zasada dotyczy również liści czy odpadów organicznych, które mogą puścić soki i odbarwić kostkę. Gruntowne mycie można wykonać przy pomocy myjki ciśnieniowej wyposażonej w przyssawkę rotacyjną. Zwykłe zabrudzenia da się usunąć czystą wodą pod ciśnieniem. Zabieg ten pozwoli zmyć pył oraz porosty pokrywające kostkę zwłaszcza w zacienionych miejscach, a także dokładnie wyczyścić trudno dostępne miejsca i zagłębienia. Do okresowej konserwacji nawierzchni można również stosować specjalne produkty przeznaczone do utrzymania czystości elementów betonowych. Zabezpieczą one powierzchnię przed wchłanianiem zabrudzeń. W zależności od preparatu mogą one  tworzyć powłoki bądź nie, pozostawiając matowy efekt bez zmiany koloru lub go intensyfikować. W żadnym wypadku nie należy czyścić kostek i płyt betonowych drucianymi szczotkami. W ten sposób łatwo można trwale uszkodzić strukturę materiału i spowodować przebarwienia, a w konsekwencji doprowadzić do konieczności wymiany nawierzchni.Podczas użytkowania może dochodzić do częściowego zaniku piasku lub fugi ze spoin między kostkami (wywiewanie, wymycie), co prowadzi do pogorszenia stabilności poszczególnych elementów. W związku z powyższym należy przeprowadzać ich okresową kontrolę i w razie konieczności uzupełnić braki piaskiem płukanym o frakcji 0–2 mm, niezawierającym gliny, lub granofugą 0,25–2 mm. Uzupełnienie spoin powinno się również wykonywać każdorazowo po zabiegu mycia z wykorzystaniem urządzeń wysokociśnieniowych.

Czyszczenie kostki brukowej z białych wykwitów

Naturalnym procesem w przypadku nowych nawierzchni wykonanych z drobnowymiarowych elementów betonowych jest pojawienie się wapiennych wykwitów. Wyróżnia się ich dwa rodzaje: pierwotne i wtórne. Pierwsze z nich tworzą się podczas procesu wiązania i twardnienia betonu (są wynikiem reakcji, w której związki wapnia stykają się z wilgocią i CO2). Wykwity wtórne można zaobserwować podczas eksploatacji, powstają w wyniku karbonizacji Ca(OH)2, krystalizacji produktów korozji betonu lub podciągania kapilarnego i krystalizacji łatwo rozpuszczalnych soli zawartych w betonie lub podłożu. Nie obniżają one parametrów kostki ani jakości wykonanych z nich nawierzchni, ale wyglądają nieestetycznie. Pod wpływem zachodzących reakcji i opadów atmosferycznych znikają po ok. 1–3 latach. W celu przyspieszenia tego procesu można zastosować jedną z dwóch metod ich usuwania – mechaniczną lub chemiczną:

• mechaniczne czyszczenie kostki brukowej polega na piaskowaniu lub szczotkowaniu i jest stosunkowo bezpieczna (w niewielkim stopniu narusza teksturę betonu). Kostkę czyści się sprężonym strumieniem powietrza wraz z wodą i piaskiem lub szlifuje się ją specjalnymi tarczami, co sprawdzi się również przy renowacji i pozostałościach po uporczywych plamach. Należy przy tym zwrócić uwagę, że oczyszczenie tylko miejsca zabrudzenia spowoduje zmianę struktury oraz barwy powierzchni i będzie się ona odróżniać. Aby uniknąć takiego efektu, najlepiej przeprowadzić zabieg na całym ciągu komunikacyjnym/placu lub części wydzielonej, np. innym kolorem kostki.
• metoda chemiczna bazuje na wykorzystaniu profesjonalnych środków o kwaśnym odczynie stanowiącym niskoprocentowy roztwór kwasu octowego, solnego lub mrówkowego. Czas ługowania wykwitów uzależniony jest od ich intensywności i stopnia związania z powierzchnią kostki. Przed przystąpieniem do ich usuwania wybrany środek każdorazowo należy przetestować (na mało widocznej powierzchni) w celu sprawdzenia jego oddziaływania na elementy betonowe. W zależności od preparatu czyszczoną nawierzchnię trzeba zmoczyć wodą, a następnie nanieść środek za pomocą opryskiwacza, pędzla lub wałka i wyczyścić szczotką. Po zakończonym zabiegu należy ją dokładnie umyć detergentami i dużą ilością wody. Podczas stosowania środków chemicznych trzeba bezwzględnie przestrzegać zaleceń producenta co do czasu nakładania preparatu, aby nie uszkodzić warstwy licowej.

Czyszczenie kostki brukowej z trudnych zabrudzeń

Zanieczyszczenia, które powstają z produktów spożywczych, najłatwiej usunąć za pomocą środka na bazie płynu do naczyń. Roztwór taki przygotowuje się, mieszając jedną część płynuz trzema częściami wody. Preparat nanosi się szmatką lub szczotką – należy go zostawić na kilka lub kilkanaście godzin, a następnie spłukać czystą wodą. Jeżeli plama nie zejdzie, czynność trzeba powtórzyć. W żadnym wypadku natomiast nie wolno stosować szamponów samochodowych lub innych preparatów zawierających wosk, który wnika głęboko w strukturę nawierzchni betonowej, powodując jej odbarwienie.

W przypadku trudnych zabrudzeń, typu plamy z tłuszczu czy oleju silnikowego, najlepiej jest je jak najszybciej zasypać suchym piaskiem lub użyć sorbentów, wchłaniających substancje oleiste. Następnie nawierzchnię należy umyć ciepłą wodą z dodatkiem środka odplamiającego. Do ich usuwania można również zastosować specjalistyczne środki chemiczne, odpowiednio dobrane do rodzaju nawierzchni (zbyt silne mogą odbarwić jej powierzchnię). Taki preparat nie tylko wyczyści kostkę, ale również ją zabezpieczy bez ingerencji w jej strukturę. W zależności od jego rodzaju można go nanosić na mokre lub suche podłoże, zwykle za pomocą pędzla lub wałka (nie dopuszczając do zaschnięcia), a potem należy dokładnie spłukać. Niektóre z dostępnych produktów przeznaczonych do niwelowania plam po olejach przemysłowych działają jak środki usuwające i sorbenty. Nanosi się je w postaci nierozcieńczonej na plamy i pozostawia do wyschnięcia. W miarę postępowania tego procesu pozostałość po oleju jest ekstrahowana na powierzchnię betonu, absorbowana przez pozostałe składniki i zmienia się w nieszkodliwy proszek, który na koniec należy pozamiatać.

Czyszczenie kostki brukowej z mchu, porostów...

Pojawienie się roślin między elementami powierzchni brukowej jest dosyć częstym zjawiskiem. Znacznie oszpecają nawierzchnię, a ich korzenie mogą spowodować osłabienie i pękanie elementów. Oczywiście można je usuwać mechanicznie, ale jest to bardzo pracochłonne zajęcie, zwłaszcza gdy na terenie osiedla mamy do czynienia z dużą powierzchnią utwardzoną. Ponadto należy zachować ostrożność przy użyciu narzędzi, zwłaszcza metalowych, gdyż mogą one uszkodzić krawędzie i powierzchnie kostek oraz osłabić samą strukturę nawierzchni. Do usuwania nalotów z mchów i porostów najlepiej zastosować specjalistyczne preparaty biobójcze. Przed ich użyciem trzeba wykonać próbę w mało eksponowanym miejscu ze względu na możliwość odbarwienia kostek. Środki, w zależności od producenta, można nakładać za pomocą pędzla, wałka lub metodą natryskową. Po czasie wskazanym na opakowaniu nawierzchnie należy zamieść lub spłukać przy użyciu myjki wysokociśnieniowej. Preparaty niszczą istniejące narośla oraz tworzą powłokę, która hamuje ich ponowne porastanie.

Impregnacja kostki brukowej

Oczyszczone nawierzchnie z elementów betonowych warto pokryć impregnatem, który przedłuży trwałość uzyskanego efektu. Można wyróżnić trzy metody ochrony: impregnację hydrofobizującą, impregnację i nakładanie powłok ochronnych. Każda z nich, oprócz wspomnianej wyżej właściwości, wpływa na ich trwałość, zapewniając m.in. zabezpieczenie przed wnikaniem zabrudzeń (wody, pyłu, brudu), odporność na czynniki fizyczne i chemiczne oraz zmniejszenie ich nasiąkliwości. Dodatkowo chronią przed powstawaniem wykwitów i odświeżają kolor. Impregnacja hydrofobizująca (hydrofobizacja) to metoda powierzchniowego zabezpieczenia, która nadaje zdolność do odpychania wody. Jej zastosowanie w niewielkim stopniu (bądź wcale) wpływa na wygląd elementów betonowych, nie pozostawia również żadnej warstwy. Ogranicza zwilżalność wodą, w związku z tym zanieczyszczenia (brud, kurz, pyłki) w niej zawarte nie osadzają się na powierzchni. Preparaty wnikają w strukturę betonu, zapewniając długotrwałą odporność na zmienne warunki atmosferyczne czy agresywne środki chemiczne. Dostępne na rynku impregnaty hydrofobizujące różnią się czasem i sposobem działania, dlatego przy ich wyborze należy m.in. określić rodzaj i intensywność eksploatacji nawierzchni. Najczęściej powłokę nakłada się za pomocą mnatrysku, choć dopuszcza się użycie pędzla lub wałka. Zabieg impregnacji trzeba powtarzać co 2 lata lub nawet raz na kilkanaście lat, w zależności od zastosowanego środka.

Impregnacja to również metoda powierzchniowej ochrony betonu – wzmacnia go i zmniejsza porowatość. Tworzy na powierzchni cienką powłokę, która odpowiada za ograniczenie wnikania wody oraz poprawia odporność na ścieranie. Preparaty nanosi się tak jak w przypadku hydrofobizacji, a sam zabieg również należy powtarzać co kilka lat.Nakładanie powłok ochronnych tak jak powyższe dwie zalicza się do powierzchniowej ochrony betonu. Polega na utworzeniu ciągłej warstwy ochronnej (powłoki sztywne i elastyczne), której grubość zwykle mieści się w przedziale 0,1–5 mm. Jej głównym zadaniem jest całkowite zablokowanie wnikania wody, kontrola zawilgocenia, poprawa odporności chemicznej oraz wzmocnienie powierzchni.

Pielęgnacja kostki brukowej w zimie

Zimą kostki brukowe narażone są na działanie niekorzystnych warunków atmosferycznych, zalegający śnieg czy temperatury poniżej zera bądź oscylujące w jego okolicy. W tym czasie trzeba szczególnie dbać o nawierzchnię i systematycznie usuwać zanieczyszczenia, ponieważ wiąże się to przede wszystkim z bezpieczeństwem mieszkańców i użytkowników obiektu. Należy pamiętać, że do usuwania śniegu i lodu nie można używać ostrych narzędzi, mogących uszkodzić nawierzchnię z kostki czy płyt. Dopuszcza się stosowanie środków odladzających, ale ich intensywne używanie, zwłaszcza tych o wysokim stężeniu, może spowodować odbarwienia, a w ekstremalnych przypadkach nawet złuszczenie wierzchniej warstwy nawierzchni. Stosowanie tego typu środków nie jest zalecane w pierwszym roku po ułożeniu kostki/płyt. Nie powinno się również wykorzystywać piasku łamanego. Bezpieczniejsze rozwiązanie, zapobiegające powstawaniu gołoledzi i przymarzaniu śniegu, stanowi użycie chlorku sodu lub chlorku magnezu. Po sezonie zimowym zaleca się dokładne umycie i spłukanie nawierzchni za pomocą myjki wysokociśnieniowej.

Kostka brukowa - kto odpowiada za utrzymanie czystości

Za chodnik, drogi wewnętrzne, podjazdy i części wspólne położone na terenie osiedla mieszkaniowego odpowiada zarządca terenu, zwykle spółdzielnia lub wspólnota mieszkaniowa. Obowiązki porządkowe najczęściej zleca się administratorowi lub specjalistycznej firmie, wtedy te podmioty odpowiadają za utrzymanie części wspólnych. Jeżeli zaś właściciel budynku zatrudniadozorcę na podstawie umowy, a ten zaniedbuje wykonywanie swoich obowiązków, odpowiedzialność spada na właściciela.Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach zobowiązuje właścicieli nieruchomości do sprzątania chodników położonych wzdłuż ich działek, czyli poza częścią wspólną. Należy zaznaczyć, że chodnikiem, w rozumieniu wspomnianej ustawy, jest wydzielona część drogi publicznej przeznaczona dla ruchu pieszego, znajdująca się bezpośrednio przy granicy nieruchomości. Dotyczy to również przypadku, gdy na parterze budynku są wynajmowane lokale (najemcy odpowiadają za utrzymanie wejścia czy schodów). Jeśli na jego części gmina umiejscowiła płatny parking, to ona jest odpowiedzialna za jego utrzymanie.

Anna Domańska