ABC specjalisty - odporność ogniowa suchej zabudowy

Podstawowym czynnikiem mającym wpływ na bezpieczeństwo pożarowe budynku jest odporność ogniowa jego elementów. Określa się ją jako zdolność elementu budynku do spełniania określonych wymagań w warunkach odwzorowujących przebieg pożaru.

Miarą odporności ogniowej jest czas od momentu rozpoczęcia działania ognia na element do chwili osiągnięcia przez niego jednego z trzech granicznych kryteriów, to jest:

• nośności ogniowej (R), czyli czasu, po którym element budynku w warunkach pożaru przestaje spełniać swoją funkcję nośną i następuje przekroczenie dopuszczalnych przemieszczeń;
• szczelności ogniowej (E), czyli czasu, po którym element budynku w warunkach pożaru przestaje spełniać funkcję bezpiecznego oddzielenia na skutek pojawienia się ognia na powierzchni nie nagrzewanej lub rozszczelnienia przegrody;
• izolacyjności ogniowej (I), czyli czasu, po którym element budynku w warunkach pożaru przestaje spełniać funkcję bezpiecznego oddzielenia na skutek osiągnięcia na powierzchni nienagrzewanej, zbyt wysokiej temperatury.

Klasyfikację materiałów budowlanych w zakresie reakcji na ogień określa europejska norma EN 13501-1 do 3. Wprowadza ona tak zwane euroklasy w siedmiostopniowej skali od A do F, przy czym A1 i A2 oznaczają materiały niepalne. Obok głównych kryteriów klasyfikacji pod względem zapalności, rozprzestrzeniania się ognia oraz ciepła spalania pojawiły się dodatkowe kryteria, między innymi rozprzestrzenianie się dymu oraz ściekanie płonących kropli. Gradacja tych kryteriów jest trójstopniowa s1, s2 i s3 - smoke (wydzielanie dymu) oraz d0, d1 i d2 - droplets (ściekanie płonącymi kroplami). Gips jest materiałem niepalnym klasyfikowanym jako A1, natomiast płyty gipsowo-kartonowe według europejskiej normy EN 520 klasyfikowane są jako A2, bez konieczności potwierdzenia badaniami CWFT (Classified Without Further Test).

Gips ma szczególne własności ogniochronne. Zawiera w sobie wagowo aż 20% wody w postaci krystalicznej. W przypadku płyty grubości 15 mm ilość chemicznie związanej wody, przypadającej na jeden metr kwadratowy powierzchni, wynosi około 3 litrów, a do jej podgrzania i odparowania potrzeba 800 kJ (około 2000 kcal) ciepła. Temperatura powierzchni nienagrzewanej strony płyty w trakcie procesu odwodnienia nie przekracza przy tym 110^oC.

Klasy odporności ogniowej ścian działowych lub ścian oddzielenia przeciwpożarowego z płyt gipsowo-kartonowych GKF lub GKFI wynoszą od (R) EI 30 do (R) EI 120, to znaczy, że kryterium nośności, szczelności i izolacyjności ogniowej jest spełnione w czasie od 30 do 120 minut w zależności od rodzaju przegrody. Odporność ogniowa sufitów podwieszanych zawiera się w tych samych granicach. Natomiast w przypadku systemów zabudowy poddaszy czas odporności ogniowej wynosi od 30 do 60 minut w klasie REI. Producenci oferują także specjalne systemy ogniochronne, stanowiące:

• zabezpieczenie konstrukcji stalowych z płyt gipsowych zbrojonych włóknem szklanym lub ogniochronnych płyt gipsowo-kartonowych w klasach R30 do R180;
• zabezpieczenia konstrukcji drewnianych z płyt gipsowych zbrojonych włóknem szklanym, płyt gipsowo włóknowych lub ogniochronnych płyt gipsowo-kartonowych od R 30 do R 120;
• obudowy pionów instalacyjnych z płyt gipsowych zbrojonych włóknem szklanym lub ogniochronnych płyt gipsowo-kartonowych w klasach EI 60 do EI 120.

W przypadku zapotrzebowania na systemy o wyższych klasach odporności ogniowej, na przykład (R) EI 240, specjaliści zajmujący się systemami suchej zabudowy projektują, wykorzystując metody analityczne oraz wyniki badań przeprowadzonych w laboratoriach na całym świecie, rozwiązania indywidualne, dostosowane do potrzeb konkretnej inwestycji i spełniające wymogi żądanych klas odporności ogniowej.