Winda dla niepełnosprawnych. Jakie wyposażenie powinna mieć winda dla niepełnosprawnych? PRZEPISY

Przystosowanie windy dla osób niepełnosprawnych polega między innymi na zapewnieniu odpowiedniej wielkości kabiny windy oraz usytuowaniu elementów sterowych w sposób umożliwiający ławy dostęp do obsługi. Jakie stosuje się rozwiązania w windach, aby osoby z niepełnosprawnościami mogły bezpiecznie z nich korzystać? Co mówią przepisy?

Winda dla niepełnosprawnych - projektowanie bez barier

Projektowanie przestrzeni dostępnych dla użytkowników wiąże się z poznaniem potrzeb i konsekwencji wynikających z rodzaju oraz stopnia ograniczenia sprawności. Z innymi niedogodnościami będzie zmagała się osoba korzystająca z wózka inwalidzkiego, a z innymi osoba niewidoma czy niedosłysząca. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, zarówno  budynek użyteczności publicznej, jak i budynek mieszkalny wielorodzinny o określonych parametrach należy wyposażyć w dźwig osobowy, czyli windę. Przystosowanie windy dla osób z niepełnosprawnościami polega m.in. na zapewnieniu odpowiedniej wielkości kabiny windy, jej drzwi oraz usytuowaniu elementów sterowych w sposób umożliwiający ławy dostęp do operowania.

Winda dla niepełnosprawnych - znaki wyczuwalne dotykiem

W windach spełniających współczesne standardy przyjęcie wezwania sygnalizowane jest podświetleniem obwódki przycisku. Przyciski w windzie dla niepełnosprawnych powinny być:

• dobrze widoczne,
• w kontrastowych kolorach,
• o minimalnej średnicy 20 mm.

Co ważne, przystanek wyjścia z budynku należy wyróżnić podkładką koloru zielonego, wystającą ponad inne przyciski. Takie oznaczenie w razie potrzeby ułatwi osobom niepełnosprawnym ewakuację z budynku. Równie ważne jest, aby w windzie była instrukcja postępowania w razie awarii, która umożliwia odczytanie tekstu także osobom niewidomym. Zaleca się, aby przyciski z numerami pięter były wypukłe - otoczone kółkiem i dodatkowo oznaczone alfabetem Braille’a. Nie tylko układ punktów jest istotny, ale też ich kształt i odstępy między nimi, by napis był czytelny i zrozumiały dla osób niewidomych oraz niedowidzących.

Oznaczenia i skróty stosowane w dźwigach wyprodukowanych za granicą mogą być niezrozumiałe w języku polskim. Ponadto, coraz powszechniej stosowane rozwiązania w postaci paneli dotykowych również uniemożliwiają osobom niewidomym samodzielną obsługę windy.

Dodatkowe wyposażenie windy dla niepełnosprawnych

Drzwi windy dla niepełnosprawnych należy wyposażyć w system otwierający, jeżeli jakikolwiek przedmiot, np. wózek inwalidzki, chodzik rehabilitacyjny, czy tzw. balkonik, przeszkodzi w ich zamknięciu. W takiej sytuacji kurtyna świetlna zapobiega kontaktowi fizycznemu z przedmiotem lub osobą i zabezpiecza użytkownika przed ściśnięciem przez zamykające się skrzydło drzwi.

Na co najmniej jednej ścianie bocznej windy powinna być zainstalowana poręcz poprowadzona na wysokości 900 mm od podłogi. Wyposażenie dźwigu w lustro na ścianie tylnej umożliwia użytkownikowi poruszającemu się na wózku inwalidzkim obserwowanie przeszkód znajdujących się za nim, np. podczas wyjeżdżania tyłem z kabiny. Zaleca się stosowanie pokrycia podłogi wykładzinami antypoślizgowymi, których zadaniem jest zapobieganie upadkom i poślizgnięciom.

Optymalne natężenie oświetlenia wewnątrz kabiny mieści się w zakresie 150-200 lx i ma barwę najbardziej zbliżoną do światła naturalnego, dzięki czemu nie wywołuje zmęczenia oczu i nie potęguje efektu olśnienia, tzw. plamy światła.

Przestrzeń manewrowa przed windą dla niepełnosprawnych

Zgodnie z prawem budowlanym minimalna wolna powierzchnia przed wejściem do windy, zapewniająca swobodę manewrowania wózkiem, wynosi 1,6 m odległości (w obiektach mieszkalnych) i zawiera się między drzwiami przystankowymi, a przeciwległą ścianą. W przypadku braku odpowiedniej przestrzeni przed drzwiami, należy uzyskiwać stosowne odstępstwa.

Winda dla niepełnosprawnych - przyciski i sygnalizacja przystankowa

Sygnalizacja optyczna i dźwiękowa w windzie, z której mają korzystać niepełnosprawni powinna umożliwiać łatwą identyfikację dźwigu, także osobom niesłyszącym, jak i niewidomym. Rekomendowane jest, aby kolor drzwi przystankowych kontrastował z wykończeniem otaczających je ścian. Ma to ułatwić lokalizację wejścia do windy osobom niedowidzącym lub seniorom. Zastosowane oznaczenia kolorystyczne powinny mieć kolor rozpoznawalny przez osoby cierpiące na deuteranopię (daltonizm).

Elementy sterowe wewnątrz kabiny windy dla niepełnosprawnych, jak i zewnętrzna kaseta wezwań powinny być umieszczone w zasięgu ręki osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim, czy też osoby o niskim wzroście, tj. 0,9-1,1 m odległości od podłogi. Zaleca się też, aby wszelkim znakom wizualnym towarzyszył równorzędny komunikat głosowy informujący o położeniu kabiny oraz otwieraniu i zamykaniu drzwi.

Winda dla osób z problemem klaustrofobii

Firma Winda-Warszawa zaprojektowała specjalną windę dla niepełnosprawnych, która dodatkowo jest przyjazna dla osób borykających się z problemem klaustrofobii. Firma została wyróżniona za ten model windy dla niepełnosprawnych na V Międzynarodowych Targach Dźwigów (Euro-Lift 2018) w Kielcach.

Wymiary i wyposażenie kabiny spełniają wymagania dotyczące wind dla osób niepełnosprawnych do stosowania w nowych budynkach zgodnie z wymaganiami najnowszej normy, która w maju 2020 zastąpi normę PN-EN 81-70. Winda spełnia również wymagania Zarządzenia nr 1682/2017 Prezydenta m. st. Warszawy z dnia 23 października 2017 r. w sprawie tworzenia dostępnej przestrzeni miejskiej, w tym infrastruktury dla pieszych, ze szczególnym uwzględnieniem osób o ograniczonej mobilności i percepcji. Z myślą o osobach cierpiących na klaustrofobię windę wyposażono w świetliki - przeszklenia w automatycznych drzwiach kabinowych.