Europejski Zielony Ład jako szansa na stabilizację rynku energetycznego
Dążenie do transformacji energetycznej i dekarbonizacji, podkreślone przez inicjatywy takie jak Europejski Zielony Ład, przyspieszyło inwestycje w odnawialne źródła energii. Długoterminowo ma to na celu stabilizację cen i zmniejszenie zależności od paliw kopalnych, ale w krótkim okresie może przyczynić się do pewnych wzrostów cen energii, wynikających z kosztów transformacji i potrzeby zbalansowania sieci energetycznej.
Spis treści
- Europa neutralna klimatycznie do 2050 roku
- Na czym polega pakiet "Fit for 55"?
- Dyrektywy i inicjatywy w ramach "Fit for 55"
- Dyrektywa RED III i jej znaczenie
W ciągu ostatnich lat, rynek energii doświadczył znacznych wahań cen, które były rezultatem złożonego zestawu czynników wpływających na globalne gospodarki i łańcuchy dostaw. Pandemia COVID-19 spowodowała globalny spadek popytu na energię, co tymczasowo obniżyło ceny. Jednakże, szybkie ożywienie gospodarcze w niektórych regionach, napędzane między innymi pakietami stymulacyjnymi, doprowadziło do nagłego wzrostu popytu, który zderzył się z ograniczoną podażą, częściowo z powodu zakłóceń w łańcuchach dostaw oraz inwestycji w produkcję energii.
Tego autora: Czy zakup energii odnawialnej dla firm to już obowiązek?
Wzrost napięć geopolitycznych, szczególnie konflikt na Ukrainie i związane z nim sankcje na Rosję, znacząco wpłynął na globalny rynek energii, ograniczając dostępność i podnosząc ceny surowców energetycznych, w tym ropy naftowej i gazu ziemnego. Te wydarzenia podkreśliły wrażliwość globalnych rynków energii na czynniki geopolityczne i wpłynęły na wzrost cen energii.
W rezultacie, ostatnie lata, charakteryzowały się znaczną fluktuacją cen energii, gdzie czynniki takie jak pandemia, geopolityka i przejście na zieloną energię miały bezpośredni wpływ na rynki globalne, podkreślając złożoność i wzajemne powiązania pomiędzy różnymi czynnikami.
Europa neutralna klimatycznie do 2050 roku
Inicjatywy takie jak Europejski Zielony Ład (EGD) i pakiet „Fit for 55” są bezpośrednią odpowiedzią na wyzwania związane z fluktuacją cen energii, koniecznością redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz dążeniem do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego poprzez dywersyfikację źródeł energii.
Tego autora: Gwarancje pochodzenia, a rzeczywistość energetyczna
Europa zamierza stać się pierwszym kontynentem neutralnym klimatycznie na świecie do 2050 roku. Aby to osiągnąć, Komisja Europejska (KE), w grudniu 2019 roku w ramach Europejskiego Zielonego Ładu (EDG) opracowała pierwsze ambitne cele klimatyczne. Głównym z nich jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do roku 2050 roku, co oznacza, że emisje gazów cieplarnianych mają zostać zredukowane do minimum, a te które nadal będą generowane, mają być w pełni absorbowane, na przykład przez sadzenie lasów lub technologie wychwytujące i magazynujące CO2.
Na czym polega pakiet "Fit for 55"?
Komisja Europejska przedstawiła pakiet "Fit for 55", czyli zbiór propozycji legislacyjnych mających na celu realizację celów Europejskiego Zielonego Ładu, w szczególności redukcję emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55% do 2030 roku w porównaniu z poziomami z 1990 roku.
Przewidywane kamienie milowe w przyszłości
2024: Oczekuje się, że większość propozycji legislacyjnych zostanie przyjęta i wdrożona przez państwa członkowskie.
2030: Cel krótkoterminowy pakietu "Fit for 55" - redukcja emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55% w stosunku do poziomów z 1990 roku.
2040: Cel pośredni, redukcja emisji netto w unijnej gospodarce o 90%.
2050: Cel długoterminowy Europejskiego Zielonego Ładu - osiągnięcie neutralności klimatycznej UE, co oznacza zerową emisję gazów cieplarnianych netto.
W ramach dalszych działań UE będzie kontynuować prace nad poszczególnymi elementami pakietu "Fit for 55", w tym nad aktualizacją istniejących dyrektyw i wprowadzaniem nowych regulacji. Będzie to również okres intensywnych działań na rzecz adaptacji gospodarki i społeczeństw do nowych warunków oraz promowania innowacji i zielonych technologii.
W przypadku niektórych państw członkowskich Unii Europejskiej, w tym Polski, rok bazowy dla obliczania redukcji emisji gazów cieplarnianych różni się od ogólnie przyjętego 1990 roku. Dla Polski oraz kilku innych państw, które doświadczyły transformacji gospodarczej po upadku bloku wschodniego, rok bazowy został przesunięty na rok 1995.
Zmiana ta wynika z faktu, że transformacja gospodarcza tych krajów przyniosła ze sobą znaczące zmiany w strukturze produkcji energetycznej oraz w gospodarce, co wpłynęło na poziom emisji gazów cieplarnianych. Przesunięcie roku bazowego na rok 1995 pozwala na bardziej sprawiedliwe (według Unii Europejskiej) odzwierciedlenie wysiłków tych krajów w redukcji emisji, uwzględniając ich specyficzne okoliczności historyczne i gospodarcze.
Dyrektywy i inicjatywy w ramach "Fit for 55"
2021: Wprowadzenie i aktualizacja wybranych dyrektyw i regulacji, w tym reforma Systemu Handlu Emisjami (ETS), wprowadzenie Mechanizmu Dostosowania Cen Węgla na Granicach (CBAM), rewizja Dyrektywy o Odnawialnych Źródłach Energii (RED II) oraz wprowadzenie nowych regulacji dotyczących efektywności energetycznej budynków i transportu.
2021-2023: Trwają prace legislacyjne i negocjacje między Parlamentem Europejskim, Radą UE a Komisją Europejską nad finalnym kształtem propozycji w ramach pakietu "Fit for 55".
Dyrektywa RED III i jej znaczenie
Dyrektywa RED III to kluczowy element pakietu "Fit for 55”. Została zaprojektowana, aby przyspieszyć przejście Europy na czystą energię i zwiększyć udział energii z odnawialnych źródeł (OZE) w ogólnym zużyciu energii, co jest kluczowe dla osiągnięcia celu neutralności klimatycznej do 2050 roku.
Celem jest osiągnięcie co najmniej 40% udziału OZE w ogólnym zużyciu energii w UE do 2030 roku. Jest to znaczący wzrost w porównaniu z wcześniejszym celem wynoszącym 32% (RED II). Dyrektywa promuje rozwój i wdrażanie nowych technologii, takich jak energia słoneczna, wiatrowa, biomasa, a także rozwiązania, takie jak paliwa syntetyczne uzyskiwane ze źródeł odnawialnych. Ustanawia ona również specyficzne cele dla różnych sektorów gospodarki, w tym transportu, ciepłownictwa, chłodnictwa i przemysłu, zwiększając ich zależność od odnawialnych źródeł energii.
Jednym z ważnych aspektów dyrektywy jest ustanowienie ścisłych kryteriów zrównoważonego wykorzystania biomasy, mających na celu ochronę bioróżnorodności i minimalizację negatywnego wpływu na środowisko. Dyrektywa dąży również do poprawy integracji odnawialnych źródeł energii w systemie energetycznym UE poprzez lepsze połączenia transgraniczne i zwiększenie elastyczności sieci energetycznej.
Dyrektywa RED III ma kluczowe znaczenie dla przyszłości energetycznej Europy, promując nie tylko zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii, ale również wspierając transformację energetyczną poprzez inwestycje w czyste technologie, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego i zmniejszenie zależności od paliw kopalnych. Przyczyni się także do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, co jest niezbędne dla osiągnięcia celów klimatycznych UE i globalnego Porozumienia Paryskiego. Dyrektywa ta jest również szansą dla gospodarki UE na stanie się liderem w dziedzinie zielonych technologii i zrównoważonego rozwoju.
