Masa samopoziomująca – jak właściwie stosować? Na jakie błędy uważać?

Samopoziomująca masa podłogowa stosowana jako podkład, warstwa wyrównująca i wygładzająca, ma duży wpływ na jakość powierzchni podłogi. Na co zwracać uwagę przy układaniu masy samopoziomującej? Na jakie błędy uważać podczas wylewania masy samopoziomującej?

Spis treści

1. Jak stosować masę samopoziomującą anhydrytową?
2. Jak stosować masę samopoziomującą cementową?
3. Jastrych z masy samopoziomującej
4. Przygotowanie podłoża pod masę samopoziomującą
5. Wykonanie masy samopoziomującej
6. 6 najczęściej popełnianych błędów wykonawczych i ich skutki

Jak stosować masę samopoziomującą anhydrytową?

Masa anhydrytowa pod wpływem wilgoci pęcznieje. Prowadzi to do powstawania pęknięć i obniżenia wytrzymałości podkładu, wykonanego z tego materiału. Aby temu zapobiec, podłoże, na które ma być wylana masa, należy wyłożyć izolacyjną warstwą ochronną, na przykład folią polietylenową. Samopoziomującej wylewki anhydrytowej nie powinno się stosować w pomieszczeniach o dużej wilgotności ani na zewnątrz budynku. Aby uniknąć korozji, wszystkie elementy stalowe, które miałyby bezpośredni kontakt z wylewką anhydrytową, należy odpowiednio izolować, na przykład lepikiem asfaltowym. Układa się ją w warstwach grubości od 35 do 60 mm. Masę można stosować w posadzkach z ogrzewaniem podłogowym.

Jak stosować masę samopoziomującą cementową?

 Jest odporna na zawilgocenia i nie powodują korozji stali. Układa się są warstwami grubości od 10 do 50 mm. Wytrzymałość mechaniczną równą 20 MPa masa ta uzyskuje po 28 dniach, z czasem może ona wzrosnąć trzykrotnie. Obecnie na rynku dostępne są szybkowiążące masy samopoziomujące, które uzyskują podaną wyżej wytrzymałość po około 3 dniach. Jest to związane z dodawaniem w procesie produkcji modyfikatorów przyspieszających wiązanie. Większość produkowanych obecnie mas cementowych zawiera dodatki z żywic syntetycznych. Dzięki temu mają dużą wytrzymałość na ściskanie oraz odporność na działanie agresywnego środowiska. Mogą być więc stosowane w obiektach budownictwa przemysłowego, specjalnego i ogólnego. Warstwa takiej masy samopoziomującej może mieć grubość od 1 do 15 mm. Jeśli wymagana jest większa grubość, kolejną warstwę należy układać dopiero po związaniu poprzedniej. Według norm, najmniejsza dopuszczalna wytrzymałość podkładu podłogowego na ściskanie przy najlżejszych warunkach eksploatacji podłóg (na przykład w obiektach mieszkalnych) powinna wynosić 12 MPa.

Jastrych z masy samopoziomującej

Z masy samopoziomującej wykonuje się jastrychy podłogowe. Rodzaj użytej samopoziomującej masy podłogowej należy dostosować do warunków panujących w otoczeniu (niedopuszczalne są roboty w temperaturze niższej niż 5ºC lub wyższej niż 25ºC, znaczenie ma także wilgotność powietrza, gdyż wylewka samopoziomująca  powinna mieć zapewniony odpowiedni czas schnięcia), rodzaju zastosowanej izolacji, materiału, z którego ma być wykonana posadzka, oraz przewidywanych warunków, w jakich będzie ona pracowała.

Grubość masy samopoziomującej powinna być dopasowana do zaprojektowanego rodzaju jastrychu. Warstwa grubości 45 mm lub 20 mm z siatką wzmacniającą jest stosowana przy wylewaniu jastrychów na izolację cieplną, która ma chronić podłogę. Izolację taką umieszcza się na podłożu leżącym na gruncie, wcześniej zabezpieczonym izolacją przeciwwilgociową. Kładzie się ją także na powierzchni stropu nad pomieszczeniami nieogrzewanymi, ocieplonej płytami styropianowymi, pilśniowymi lub wełną mineralną.

Podkłady podłogowe tego typu wylewa się także na izolacje akustyczne umieszczane na stropach międzypiętrowych. Przy wykonaniu jastrychów izolacyjnych grubość jastrychu nie może być mniejsza niż 35 mm. Kiedy konstrukcja podłogi jest narażona na działanie wilgoci gruntowej, powinien on leżeć na izolacji przeciwwilgociowej. Nie dotyczy to sytuacji, kiedy ze względu na wysoki poziom wody gruntowej fundamenty budynku wraz z podłożem betonowym pod podłogą chronione są specjalną hydroizolacją. Warstwą oddzielającą może być również izolacja paroszczelna, stosowana zazwyczaj na stropach pomieszczeń o wysokiej wilgotności względnej powietrza i znacznej sprężystości zawartej w nim pary wodnej.

Zarówno izolacje przeciwwilgociowa, jak i paroszczelna są umieszczane na powierzchni podłoża, pod konstrukcją podłogi. Do wykonywania takich warstw stosuje się powłoki asfaltowe lub folie z tworzyw sztucznych (polietylenową lub z polichlorku winylu). Warstwy rozdzielające stosuje się także wtedy, gdy jastrych ma być ułożony na podkładzie zanieczyszczonym (na przykład zatłuszczonym). Stosowanie samopoziomującej masy cementowej przy wykonywaniu jastrychów zespolonych, czyli podkładów podłogowych położonych bezpośrednio na podłoże (najczęściej jest to strop lub płyta betonowa ułożona na gruncie) pozwala na wylewanie warstwy grubości od 5 do 50 mm. Masy samopoziomujące można także stosować do wykonywania podkładów ogrzewania podłogowego. Dobrze sprawdzają się jako otulina przewodów grzewczych, ponieważ nie zawierają dużych frakcji kruszywa. Takich podkładów nie należy wykonywać z mas czysto cementowych, gdyż istnieje niebezpieczeństwo popękania.

Przygotowanie podłoża pod masę samopoziomującą

Powierzchnie, na których mają leżeć jastrychy pływające i izolacyjne, muszą być wyrównane. Deformacje przekraczające 9 mm na długości 2 m należy usunąć, dziury i pęknięcia wypełnić zaprawą cementową, a wystające fragmenty skuć. Przy wypełnianiu zaprawą cementową nierówności o dużych powierzchniach należy najpierw uformować pasy kierunkowe, a potem wzdłuż nich rozprowadzać zaprawę długą łatą.

Po wyrównaniu podłoża trzeba wykonać dylatacje. Do tego celu stosuje się taśmy dylatacyjne lub paski styropianu grubości 0,5 cm (1 cm w przypadku ogrzewania podłogowego) wzdłuż wszystkich ścian, słupów i wystających przewodów. Na powierzchni większej niż 50 m², należy wykonać dylatacje pośrednie. Przy podkładach w systemie ogrzewania podłogowego wodnego dylatacje takie muszą już być robione na polu o powierzchni do 20 m², o boku krótszym niż 5 m. W przypadku jastrychów pływających układa się izolację termiczną lub akustyczną, którą mogą być na przykład płyty styropianowe o gęstości większej od 20 kg/m³ i przykrywa się ją folią polietylenową grubości 0,2 mm. Folię należy ułożyć z zachowaniem zakładów nie mniejszych niż 10 mm, łączyć i mocować do ściany taśmą samoprzylepną. Folia musi być ułożona tak, aby tworzyła szczelną nieprzepuszczalną nieckę. Tak przygotowane podłoże ogranicza możliwość wypływania i przenikania silnie penetrującej wylewki do warstw izolacji termicznej.

Inaczej przebiegają czynności podczas przygotowywania podłoża pod masy samopoziomujące bezpośrednio z nim związane, czyli pod jastrychy zespolone i masy wyrównująco-wygładzające. Podłoża muszą być mocne i zwarte. Wszelkie zatłuszczenia i odpryski przed przystąpieniem do dalszych prac bezwzględnie należy zlikwidować. Ponieważ powierzchnia pod jastrychy zespolone musi być szorstka, trzeba usunąć z niej warstwę mleczka cementowego, a podłoże anhydrytowe koniecznie przeszlifować, co pozwoli odsłonić ziarna kruszywa zawarte w podłożu.

• Czytaj też: Ogrzewanie podłogowe i wylewka anhydrytowa

Warstwy zwietrzałe, stare powłoki malarskie, resztki klejów czy zabrudzenia olejami lub substancjami bitumicznymi najlepiej jest usunąć za pomocą śrutownic lub frezarek. Wszystkie głębokie zatłuszczenia lub fragmenty podłoża wyraźnie gorszej wytrzymałości należy skuć, a ubytki wypełnić zaprawą cementową. Tak przygotowane podłoże trzeba dokładnie odkurzyć i zagruntować, rozprowadzając środki gruntujące za pomocą miękkiej szczotki. Zagruntowanie powierzchni ma na celu związanie pozostałego kurzu z podłożem i zwiększenie wytrzymałości powierzchniowej. Zapobiega również odciąganiu przez podłoże wody ze świeżo wylanej masy.

• Czytaj też: Suchy podkład podłogowy - suchy jastrych

Wykonanie masy samopoziomującej

Aby uzyskać idealnie poziomą wylewkę, trzeba zniwelować całą powierzchnię podkładu. Po niwelacji można przystąpić do rozrobienia i wylania masy samopoziomującej. Zawartość opakowania z suchą mieszanką należy wsypać do odmierzonej ilości czystej, chłodnej wody i mieszać wolnoobrotową wiertarką z mieszadłem. Zbyt szybkie mieszanie może spowodować spienienie się mieszanki. Gdy masa będzie jednorodna, bez grudek, przerwać mieszanie na 5 minut i ponownie mieszać. Masę trzeba wylewać na przygotowane podłoże, poczynając od jednej ze ścian i stopniowo przesuwając się w kierunku wyjścia. Przerwa pomiędzy wylewaniem łączonych porcji nie powinna być dłuższa niż 10-15 minut.

• Czytaj też: Posadzka z żywicy. Na co trzeba uważać przy układaniu posadzki z żywicy?

Wylewaną masę samopoziomującą rozprowadza się długą metalową pacą lub listwą zgarniającą z wysuwanymi bolcami dystansowymi. Jeżeli podłoże ma dużą powierzchnię, zalecane jest użycie agregatu. Świeżą warstwę należy przeciągnąć wałkiem kolczastym. Ułatwia to łączenie wylewanych porcji masy i uwalnia pęcherzyki powietrza.

6 najczęściej popełnianych błędów wykonawczych i ich skutki

1. Dodanie zbyt dużej ilości wody przy rozrabianiu masy – wylewka się rozwarstwia, ciężkie frakcje opadają, a części organiczne podchodzą do góry, tworząc powierzchnię mało wytrzymałą na nacisk.
2. Dodanie za małej ilości wody – masa samopoziomująca uzyskuje konsystencję utrudniającą rozpływanie, co obniża przyczepność i powoduje kruchość masy.
3. Pominięcie gruntowania przy masach bezpośrednio związanych z podłożem – woda jest odciągana ze świeżej wylewki, przez co traci ona swoją wytrzymałość, odspaja się od podłoża i pęka. Utrudnione jest także rozpływanie się wylewki samopoziomującej. 
4. Nieodpowiednia pielęgnacja wylewki – świeżo wykonane warstwy należy chronić przed zbyt szybkim przesuszeniem. W wyższej temperaturze lub niższej wilgotności wiązanie przebiega szybciej, co powoduje pęknięcia. Odwrotnie jest przy niższej temperaturze i wyższej wilgotności – wówczas proces wiązania zachodzi wolniej. W takiej sytuacji zdarza się, że warstwa wierzchnia kładziona jest na podkład o za dużej wilgotności, co na przykład przy posadzkach drewnianych prowadzi do wybrzuszenia, a przy wykładzinach – do korozji biologicznej.
5. Niedokładne oczyszczenie podłoża – masa odspaja się.
6. Niedokładne wymieszanie i odpowietrzenie masy samopoziomującej – na powierzchni wylewki pojawiają się pęcherzyki.