Układanie płytek wielkoformatowych - przygotowanie podłoża, wybór zaprawy klejowej
Płytki wielkoformatowe to efektowny materiał wykończeniowy na podłogi i ściany. I mowa tu o płytkach ceramicznych naprawdę dużego formatu, jak np. 120x120 czy 120x240 cm. Układanie i obróbka płytek wielkoformatowych wymaga jednak od wykonawców większego doświadczenia, niż w przypadku prac z płytkami tradycyjnymi. Warto jednak poświęcić nieco uwagi układaniu płytek wielkoformatowych, zdobyć praktyczną wiedzę, ponieważ są bardzo popularne.
1. Jakość płytek ceramicznych, wielkoformatowych
Wybrane płytki ceramiczne powinno się sprawdzić pod kątem dokładności wymiarowej, zachowania kątów prostych oraz możliwych deformacji. W przypadku płytek ceramicznych nieco wypuklejszych nie można układać ich z przesunięciem do kolejnego rzędu o połowę lub o jedną trzecią długości. W takiej sytuacji powinno się poinformować inwestora o tym, że nie wszystkie wzory płyt będą mogły być wykorzystane. Jeśli mamy wątpliwości, najlepiej ułożyć przewidziany wzór na próbę (na sucho) i sprawdzić wygląd przy zastosowaniu oświetlenia smugowego. W przypadku płyt wielkoformatowych, które są jednocześnie cienkie, są pewne ograniczenia związane z ich zastosowaniem, np. duże obciążenia. Z tego powodu warto dodatkowo uzyskać u producenta płytek potwierdzenie, że wybrany materiał nadaje się do zastosowania w danym projekcie.
2. Przygotowanie podłoża pod płytki wielkoformatowe
W przypadku płytek wielkoformatowych ważne jest idealnie równe podłoże. Dlatego też z góry należy założyć dodatkowe prace związanie właśnie z wyrównaniem podłoża pod płytki. Podłoże wyrównujemy najczęściej przy użyciu specjalistycznej zaprawy samopoziomującej, niskokurczliwej, szybko twardniejącej masy szpachlowej. Jest ona idealnym rozwiązaniem, gdy trzeba wykonać gładką, pozbawioną nierówności powierzchnię podłogową pod okładzinę z płytek ceramicznych przy relatywnie niskim nakładzie pracy. W przypadku konieczności wyrównania powierzchni pochyłych lub ścian, należy sięgnąć po specjalną szpachlę wyrównawczą np. z trasem.
3. Ocena dojrzałości jastrychu
Przed rozpoczęciem prac związanych z układaniem płyt podłogowych należy sprawdzić dojrzałość jastrychu. Wykonuje się to za pomocą miernika karbidowego typu CM, który mierzy wilgotność resztkową jastrychu. W przypadku jastrychów cementowych należy zachować wilgotność resztkową 2%, natomiast gdy mamy do czynienia z jastrychem anhydrytowym nieogrzewanym - 5%, ogrzewanym - 0,3%. Następnie trzeba sprawdzić wytrzymałość powierzchniową oraz rozstaw szczelin dylatacyjnych i dopiero wówczas można zadecydować, czy ułożenie płyt jest możliwe.
W przypadku układania płyt wielkogabarytowych na jastrychu anhydrytowym należy zachować szczególną ostrożność, bowiem pod wpływem wnikania wilgoci tego typu jastrych traci na stabilności, co może prowadzić do uszkodzenia cementowej zaprawy klejowej. Skutkiem tego mogą być odspojenia płytek, pękanie fug, odkształcenia okładziny. Płytki ceramiczne dużego formatu, najczęściej gresowe, układa się zazwyczaj z bardzo wąską spoiną, co z kolei uniemożliwia wystarczająco szybkie odparowanie resztek wody zawartej w zaprawie. W przypadku układania płytek większych niż 60x60 cm jastrych anhydrytowy należy poddać dodatkowej obróbce powierzchniowej, a następnie zagruntować preparatem gruntującym. Na rynku dostępne są łatwe do rozrobienia grunty na bazie żywicy reaktywnej, które po zaaplikowaniu posypuje się sporą ilością piasku kwarcowego (dostępny u producentów chemii budowlanej). Po stwardnieniu, czyli po ok. 12–24 godzinach od aplikacji, niezwiązany piasek należy usunąć, po czym można rozpocząć układanie płyt.
4. Wybór zaprawy klejowej
Po odpowiednim wyrównaniu i zagruntowaniu powierzchni, można przystąpić do układania płytek. Należy pamiętać o wyborze odpowiedniej zaprawy klejowej i każdorazowym zaszpachlowaniu nią spodu płyty. Proces ten jest więc tym bardziej istotny, im bardziej wyprofilowany i nierówny jest spód płyty. Pominięcie lub niedokładne wykonywanie prac na tym etapie doprowadzi do powstawania poduszek powietrznych i pustych przestrzeni pod płytkami, co w trakcie użytkowania okładziny może prowadzić do odspajania płytek, uszkodzeń lub pękania fug.
Do przyklejania płytek ściennych najlepiej stosować wysokoelastyczne, cienkowarstwowe zaprawy cementowe. Natomiast płytki na podłodze najlepiej przyklejać wysokoelastycznymi zaprawami klejowymi przeznaczonymi specjalnie do płyt o dużych wymiarach. W przypadku gdy powierzchnie podłogowe mają być szybko oddane do użytku, płyty należy układać przy zastosowaniu zapraw klejowych szybkowiążących.
Czasem zdarzają się inwestorzy, którzy decydują się na płyty nieceramiczne, wiązane hydraulicznie, czyli betonowe lub wiązane żywicą syntetyczną. W takim przypadku należy zachować szczególną ostrożność, bowiem woda zawarta w zaprawie podczas procesu układania okładziny względnie szybko wnika od spodu w płyty, co po jakimś czasie może prowadzić do deformacji okładziny. Płytki tego typu należy zawsze najpierw sprawdzić pod kątem ich możliwości układania z zastosowaniem zwykłej zaprawy cienkowarstwowej.
