Programy do projektowania 3D. BIM dla instalatorów
Projektowanie parametryczne, dużo się o nim mówi. Komu jest potrzebne i dlaczego? Czy Modelowanie Informacji o Budynku BIM może być przydatne na każdym poziomie realizowania inwestycji – pytamy Wojciecha Jędrzejczaka, dyrektora zarządzającego Autodesk w Polsce
– Kilka lat temu, gdy pojawiły się narzędzia Modelowania Informacji o Budynku (ang. Building Information Modeling), BIM, takie jak platforma Autodesk Revit - ich zastosowanie było dla większości projektantów rewolucją. Wymagało przestawienia się z tworzenia w dwóch wymiarach do projektowania budynku w 3D. Jak każda zmiana, tak i ta wymagała trochę czasu, by projektujący oswoił się ze specyfiką nowego podejścia i wykorzystał tkwiący w nim potencjał. Ale korzyści jakie daje BIM są wprost nieocenione – znacząco podnosi bowiem efektywność projektowania i realizacji inwestycji, pomaga sprostać wymaganiom rynku, ograniczając przy tym koszty i czas. Jego zalety zaczynają dostrzegać zarówno pracownie wielobranżowe, jak i mniejsze, specjalistyczne. Revit jest bowiem narzędziem uniwersalnym, sprawdzającym się w każdych warunkach i w każdym projekcie bez względu na jego specyfikę i zakres.
Efektywność projektowania – dlaczego jest tak ważna i co na nią wpływa?
– Praca, w oparciu o dane zintegrowane, w obrębie jednego modelu cyfrowego, przynosi korzyści na każdym etapie procesu tworzenia budynku. Pozwala na integrację wszystkich systemów obiektu oraz weryfikację i wyeliminowanie konfliktów, które mogłyby spowodować znaczne przestoje na budowie. Umożliwia analizę zachowania budynku w warunkach rzeczywistych już na etapie projektowania, a w kolejnych etapach - włączenie integracji harmonogramów i modelowanie kosztów. W obrębie jednego modelu trójwymiarowego architekci oraz inni członkowie zespołu projektowego mogą jednocześnie umieszczać informacje, które będą potem udostępniane inwestorom i wykonawcom. Tworzy to ramy rozwoju dla zintegrowanego środowiska projektowego.
Czy zintegrowane projektowanie jest popularne?
Zarówno projektowanie, jak i budowanie obiektów jest dzisiaj zespołowe. BIM oznacza przekształcanie sposobu pracy zespołów projektowych w nastawione jeszcze bardziej na współpracę grono inżynierów i specjalistów różnych dziedzin. Raport McGraw Hill Construction, opublikowany w Stanach Zjednoczonych, wskazuje na to, że wykorzystanie BIM w projektach budowlanych gwałtownie rośnie - 62% użytkowników badanych odpowiada, że będzie używać BIM w ponad 30% projektów. 82% ankietowanych zaawansowanych użytkowników BIM uważa, że BIM ma bardzo pozytywny wpływ na ich produktywność. Znamienny jest fakt, że im użytkownik dłużej korzysta z oprogramowania do modelowania w 3D, tym bardziej narzędzie zyskuje w jego oczach. Co więcej - zaczyna dostrzegać nowe możliwości. Charakterystyczne jest, że wraz ze wzrostem doświadczenia rośnie ocena korzyści.
A jakie konkretne korzyści daje użycie narzędzi do modelowania w 3D?
– Są to w pierwszej kolejności: lepsza komunikacja w zespole dzięki wizualizacji pozwalającej lepiej zauważyć szczegóły projektowanego obiektu, wykorzystanie BIM przy pracach budowlanych do łatwiejszego odczytania planów projektowych i wreszcie – więcej czasu na to co najważniejsze, czyli projektowanie. Bo BIM to także mniej wysiłku koniecznego na sporządzanie dokumentacji.
Autor: dzięki uprzejmości Autodesk Polska
Tianjin International Cruise Terminal. Materiał graficzny dzięki uprzejmości CCDI Group
BIM ułatwia także projektowanie budynków zrównoważonych, cechujących się wyższą efektywnością energetyczną, lepszym wykorzystaniem światła naturalnego w miejsce sztucznego oświetlenia oraz zoptymalizowanym użyciem materiałów. To bardzo istotna cecha rozwiązań dedykowanych BIM, bo aż 77% ankietowanych przyznało, że brało udział w projektach zawierających elementy „green” w swoich założeniach. Również w Polsce powstaje coraz więcej zrównoważonych budynków, które uzyskują certyfikaty LEED, BREAM, DGNB, czyli podlegają wielokryterialnej ocenie pod katem efektywności energetycznej i środowiskowej. Parametryczny model budynku, którego stworzenie umożliwia Platforma Revit znacznie to ułatwia.
Parametryczny charakter rozwiązań Autodesk – co to znaczy?
Projekt parametryczny, to „bazodanowy” zapis wzajemnie połączonych ze sobą obiektów w projekcie, dostępny z równych poziomów – to zapis, w którym każda zmiana odzwierciedla się w całej strukturze. Przy czym ”bazodanowy” oznacza, że jest to pełny zapis relacji pomiędzy poszczególnymi obiektami projektu, a nie tylko dane o ich geometrii i wyglądzie. BIM znacznie upraszcza sam proces projektowy poprzez możliwość testowania w świecie wirtualnym wielu wariantów i schematów, w celu wybrania optymalnego wariantu, także pod względem środowiskowym. Modelowanie i symulacja rzeczywistości w świecie cyfrowym daje nieskończone możliwości analityczne, co ma ogromny wpływ na zrozumienie i popularyzację rozwiązań przyjaznych środowisku.
Wirtualne modelowanie procesów zachodzących w świecie rzeczywistym – na ile jest dokładne? Czy można ufać mu w 100%? Jakie narzędzia informatyczne ułatwiają projektowanie urbanistyczne i infrastrukturalne?
Stare metody projektowania są dzisiaj dalece niewystarczające, zwłaszcza przy dużych i skomplikowanych technicznie projektach, a także w projektowaniu infrastruktury i urbanistyki. Wspomina o tym autor artykułu „Budynek a infrastruktura. Nowe wyzwanie dla projektantów XXI wieku”, który przeczytałem z zainteresowaniem. Takie procesy jak migracje ludności, prognozowany rozwój komunikacji czy problemy modelowania zabezpieczeń powodziowych, wymagają nowoczesnych metod symulowania skomplikowanych procesów zachodzących w rzeczywistości. Platforma Revit jak i AutoCAD Civil 3D odpowiadają na to zapotrzebowanie. Projektowanie infrastruktury, dróg, miejskich sieci wodno-kanalizacyjnych czy energetycznych, robót ziemnych, melioracyjnych, symulacja powodzi i modelowanie obszarów zalewowych to tylko niektóre obszary zastosowania tego narzędzia. W połączeniu z Autodesk Revit MEP służącym do projektowania instalacji wewnętrznych, Autodesk Navisworks – oprogramowaniem do zarządzania procesem inwestycyjnym oraz z licznymi już specjalistycznymi aplikacjami otrzymujemy bardzo nowoczesne, sprawne i efektywne narzędzie projektowania inżynierskiego. W sferze dużych projektów jest ono powszechnie już stosowane. Czas, by platforma Revit była dostępna także dla małych firm wykonawczych i projektowych.
Dlaczego BIM powinien być dostrzeżony także przez instalatorów i wykonawców? Jakie będą mieli z tego korzyści?
Korzyści, jakie dzięki BIM mogą czerpać inżynierowie instalacji wewnętrznych (wodno-kanalizacyjnych, elektrycznych, mechanicznych) są w pełni uzasadnione. Stopień odwzorowania rzeczywistości w projekcie wykonanym z użyciem platformy Revit jest bardzo wysoki, co więcej, umożliwia nanoszenie zmian i doprecyzowanie szczegółów na każdym etapie inwestycji poprzez łatwą komunikację z architektem, konstruktorem i wykonawcą. Praca na jednym modelu umożliwia korzystanie w każdym momencie z całej wiedzy zawartej w projekcie (dostępnej nawet podwykonawcom poszczególnych instalacji). Dlatego uniknięcie kolizji instalacji jest dużo łatwiejsze niż przy tradycyjnym sposobie projektowania. Ale są także i inne korzyści. Dla instalatorów i wykonawców najważniejsze to:
- praca na jednym parametrycznym modelu, która umożliwia jednoczesne nanoszenie zmian w wielu planach i na wielu poziomach projektu;
- dostęp do danych parametrycznych, co ułatwia wykonanie wielu symulacji zachowania się budynku w świecie rzeczywistym według różnych scenariuszy;
- uzyskanie niezbędnych zestawień zysków i strat, np. ciepła, szybkie i nieskomplikowane badanie procesów cieplnych, wilgotnościowych czy nasłonecznienia;
- możliwość przeprowadzania licznych analiz – ogrzewania, klimatyzacji, oświetlenia;
- sprawne i szybkie konsultacje, co jest niezwykle ważne w razie jakichś nieprzewidzianych zdarzeń na budowie. Kierownik budowy czy podwykonawca instalacji, w każdej chwili, poprzez urządzenie mobilne, może komunikować się z komputerem w pracowni i ma do dyspozycji wszystkie potrzebne mu dane projektu.
Jakim narzędziem powinien dysponować zatem wykonawca? A jakim projektant instalacji?
W polskiej rzeczywistości są to często firmy małe, nawet jednoosobowe. Podstawowe narzędzie to wspomniany wcześniej Autodesk Revit MEP. To dzięki niemu można uzyskać wszystkie wymienione wyżej korzyści. Jeśli natomiast projektant pracuje w AutoCAD, może uzupełniać w nim projekt (ostatecznie tworzony w Autodesk Revit), np. poprzez dorysowywanie detali. Taka forma pracy nie zapewnia jednak pełnej wygody ani efektywności. Także współpraca międzybranżowa oraz poziom komunikacji z innymi uczestnikami procesu projektowego są niewystarczające. Przede wszystkim jednak, nie zapewnia szybkości podejmowania decyzji. A to, na dzisiejszym konkurencyjnym rynku, jest bardzo ważne.
Czy Revit MEP jest dostępny w języku polskim?
Polska premiera oprogramowania Autodesk Revit MEP miała miejsce w listopadzie 2011 roku. Ale już wcześniej, zanim dostępna była wersja polska programu, były u nas firmy, które pracowały z Revit MEP w wersji angielskiej. Wersja polska jest jednak znacznie wygodniejsza. Normy budowlane obowiązujące w różnych krajach są odmienne, dlatego do platformy Revit mogą być dodawane lokalne aplikacje, zgodne z wymogami danego kraju.
Wojciech Jędrzejczak - ukończył Politechnikę Łódzką na Wydziale Inżynierii Środowiska. Uczestniczył w wielu kursach podyplomowych z zakresu zarządzania, w tym „Technology Commercialization Assessment Workshops” organizowanym w ramach programu offsetowego przez University of Texas. Z branżą CAD/CAM związany jest od 20 lat. W latach 1999-2005 pełnił funkcję Prezesa Zarządu firmy Aplikom 2001 Sp. z o.o. Do zespołu Autodesk dołączył w 2005 roku obejmując stanowisko BSD Sales & Development Manager w regionie Emerging Countries (Europa Środkowa i Wschodnia, Bliski Wschód i Afryka). Od 2006 roku pełni funkcję Dyrektora Zarządzającego Autodesk w Polsce.
