SCADA. Co to jest system SCADA i do czego służy?

SCADA to niezwykle istotne narzędzie, które sprawdzi się w zakładach przemysłowych z różnych branż. System SCADA umożliwia m.in. monitorowanie procesów produkcyjnych.

Spis treści

1. SCADA – definicja
2. Systemy SCADA – w jakich obszarach można je stosować?
3. Porównanie SCADA vs HMI
4. SCADA – jakie oferuje funkcje?
5. Czym kierować się wybierając system SCADA?

SCADA – definicja

SCADA (z ang. Supervisory Control and Data Acquisition) jest systemem nadrzędnym zbierającym i przechowującym dane produkcyjne, umożliwiającym ich dalszą analizę. System SCADA daje możliwość gromadzenia danych w czasie rzeczywistym z jednej lub wielu zdalnych lokalizacji. Zebrane informacje są wykorzystywane do monitorowania, zarządzania i optymalizacji trwających procesów produkcyjnych.

Systemy SCADA – w jakich obszarach można je stosować?

Systemy SCADA mają szereg zastosowań w nowoczesnym przemyśle. Głównie są stosowane w branżach regulowanych wieloma przepisami i unormowaniami prawnymi, ale również tam gdzie zarząd chce udoskonalić i zoptymalizować koszty. A więc systemy SCADA są spotykane w branży energetycznej, motoryzacyjnej, farmaceutycznej oraz spożywczej.

Systemy SCADA mogą być stosowane w celu:

• lokalnego lub zdalnego kontrolowania procesów,
• wchodzenia w interakcję z urządzeniami za pomocą oprogramowania HMI,
• gromadzenia, monitorowania i przetwarzania danych,
• rejestrowania zdarzeń i danych.

Przedstawione zastosowania systemów SCADA dają firmom wgląd w cały proces produkcyjny w czasie rzeczywistym. Mogą monitorować działanie maszyn, co pozwala wychwycić newralgiczne miejsca wpływające, np. na wydajność produkcji i wyeliminować potencjalne przestoje. Operatorzy systemów SCADA mogą wprowadzać zmiany zdalnie lub na miejscu i dostosować je na poziomie konkretnych maszyn, danej linii produkcyjnej bądź wszystkich jednostek. Odpowiednio zintegrowane oprogramowanie SCADA może łączyć dane z licznych źródeł, przetwarzać je, a następnie przesyłać w różnych formatach do innych systemów. Im bardziej zaawansowane oprogramowanie SCADA, tym więcej ma funkcji i daje więcej możliwości, np. może tworzyć pełne, zindywidualizowane raporty, a urządzenia mogą na reagować na informacje w nich zawarte w sposób automatyczny. Przykładowo, w ramach zarządzania jakością, system może wyzwolić alarm, gdy raport wykaże, że partia produktów jest wadliwa. Natomiast w zarządzaniu energią system może zmniejszyć zużycie mocy określonych maszyn lub systemów w przypadku przewidywanego szczytowego obciążenia.

Systemy SCADA, dzięki wykorzystaniu innowacyjnych technologii, takich jak webserwery, HTML5 czy chmura, umożliwiają dostęp do danych z dowolnego miejsca i w dowolnym czasie, pozwalając realizować cele oraz przenosić procesy na wyższy poziom wprowadzając digitalizację.

Porównanie SCADA vs HMI

HMI jest to aplikacja na pojedynczy panel operatorski na którym użytkownik/operator wykonuje zadania. Działania te są zarządzane oraz archiwizowane przez system nadrzędny jakim jest właśnie SCADA. Aplikacja HMI jest, podobnie jak SCADA, systemem monitorującym, który wyświetla stan danej maszyny, a następnie może przesłać dane wyżej, czyli do SCADY. Główną różnicą jest więc to, że SCADA to system zdalnego monitorowania, który zbiera informacje z wielu urządzeń, natomiast HMI jest umiejscowiony na danej maszynie i zbiera dane tylko z niej.

SCADA – jakie oferuje funkcje?

SCADA jako system pozwala na:

• gromadzenie,
• archiwizowanie,
• wizualizowanie,
• przetwarzanie danych.

Na podstawie zgromadzonych danych można analizować je za pomocą raportów produkcyjnych. Dzięki zastosowaniu technologii webowych dostęp do systemu SCADA jest bezpieczny oraz możliwy dla autoryzowanych użytkowników.

Czym kierować się wybierając system SCADA?

Przy wyborze dostawcy systemu SCADA należy sprawdzić, czy oferowane przez niego oprogramowanie umożliwia komunikację z posiadanym parkiem maszynowym. Najlepiej jeśli oferowany system SCADA ma nieograniczone możliwości komunikacyjne, co pozwala w przyszłości rozbudowywać park maszynowy w dowolny sposób, bez ograniczeń i podziałów. Należy również zwrócić uwagę na archiwizowanie oraz bezpieczeństwo danych. Ważne, żeby umożliwiało analizę zebranych danych za pomocą specjalistycznych raportów. Dostęp do danych powinien być możliwy z dowolnego autoryzowanego miejsca. Warto również sprawdzić referencję danego producenta w interesującej nas dziedzinie i sprawdzić jak długo działa na rynku oprogramowania. Nie bez znaczenia jest również elastyczny i wysokiej jakości dział wsparcia technicznego, a także dopasowana oferta szkoleń.

Igor Żukowicz-Szczepański