Technik budownictwa – kim jest, jakie może mieć specjalności? Technik budownictwa po reformie edukacji

Technik budownictwa to osoba o określonej specjalizacji, która po ukończeniu szkoły zdaje egzamin z wiedzy i umiejętności zawodowych. Kiedyś tytuł technika otrzymywało się po ukończeniu technikum o profilu budowlanym. Reforma edukacji zmieniła zasady i nazwy szkół, które będą kształciły techników budownictwa.

W artykule:

• Technik budownictwa - kim jest?
• Technik budownictwa - jakie może mieć specjalności?
• Technik budownictwa musi przestrzegać bhp
• Uprawnienia budowlane dla technika budownictwa
• Technik budownictwa i reforma edukacji

Technik budownictwa - kim jest?

Najprościej można określić, że technik budownictwa to osoba, która po ukończeniu szkoły ponadpodstawowej oraz zdaniu egzaminu potwierdzającego kwalifikacje na poziomie technika, zajmuje się zawodowo budownictwem. Od 2014 roku osoby z tytułem zawodowym technika lub mistrza, albo mające dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodach nauczanych na poziomie technika, związanych z budownictwem ponownie mają prawo ubiegać się o uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie po odbyciu czteroletniej praktyki zawodowej. Przybywa zawodów budowlanych, w których można zdobyć uprawnienia na poziomie technika budownictwa.

Zobacze też: ranking najlepszych uczelni technicznych >>>

Technik budownictwa - jakie może mieć specjalności?

Jeszcze niedawno technika budowlane oferowały kształcenie w następujących zawodach:  murarz-tynkarz oraz betoniarz-zbrojarz i montaż konstrukcji budowlanych. Jednak rozwój budownictwa i następująca w nim specjalizacja wymuszają urealnienie oferty edukacyjnej, więc dla techników budownictwa pojawiają się nowe zawody i specjalizacje.

• Technik budownictwa uzyskując ten tytuł powinien umieć m.in.:

· posługiwać się dokumentacją techniczną, tworzyć szkice robocze i rysunki budowlane;· projektować elementy konstrukcyjne budowli;· dobierać materiały, sprzęt, maszyny i urządzenia do wykonania określonych prac;· wykonywać podstawowe badania laboratoryjne materiałów i wyrobów budowlanych;· analizować warunki gruntowe;· wykonywać przedmiary i obmiary robót budowlanych;· przeprowadzać kontrolę jakości i ocenę wykonania podstawowych robót budowlano-montażowych;· wykonywać kalkulację robót, sporządzać kosztorysy i oferty przetargowe;· organizować i kierować robotami remontowymi i rozbiórkowymi.

Wraz ze specjalizacją budownictwa, pojawiła się konieczność uwzględnienia w programach szkół zawodowych również innych zawodów na poziomie technika budownictwa. Poniżej (w skrócie) wiedza i umiejętności, jakie powinien zdobyć uczeń w zależności od wybranej specjalizacji. Wszystkie je łączy, że technicy budownictwa po ukończeniu szkoły w każdej z tych specjalności mają znać i wykorzystywać programy komputerowe wspomagające wykonywane zadania.

• Technik budowy dróg:

· sporządza i odczytuje rysunki techniczne oraz elementy dokumentacji projektowej;· rozpoznaje maszyny, urządzenia i przyrządy pomiarowe stosowane w robotach drogowych;· rozpoznaje materiały konstrukcyjne;· rozpoznaje elementy dróg i określa ich funkcje;· rozróżnia rodzaje drogowych obiektów inżynierskich;· rozpoznaje rodzaje konstrukcji mostów;· rozpoznaje rodzaje gruntów i określa ich właściwości;· określa właściwości materiałów stosowanych do budowy dróg i drogowych obiektów inżynierskich;· wykonuje pomiary związane z określonymi robotami ziemnymi i drogowymi.

• Monter sieci i instalacji sanitarnych, technik inżynierii sanitarnej, technik gazownictwa:

· rozpoznaje rodzaje instalacji budowlanych oraz ich elementy, · rozpoznaje rodzaje i elementy podziemnej infrastruktury terenu, · rozpoznaje materiały stosowane do budowy sieci i instalacji sanitarnych,· sporządza rysunki techniczne oraz szkice robocze,· rozpoznaje paliwa gazowe oraz określa ich właściwości, · rozróżnia rodzaje i elementy dokumentacji projektowej sieci oraz instalacji sanitarnych,· wykonuje pomiary związane z budową sieci oraz montażem instalacji sanitarnych.

• Monter budownictwa wodnego, technik budownictwa wodnego:

· rozróżnia rodzaje cieków wodnych,· rozróżnia rodzaje urządzeń wodnych i określa ich przeznaczenie,· określa wpływ robót hydrotechnicznych na stan środowiska,· wykonuje pomiary stanów wód w ciekach wodnych,· posługuje się mapami hydrograficznymi. 

• Technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej, technik energetyk:

· charakteryzuje procesy wytwarzania energii: elektrycznej, mechanicznej i cieplnej, określa ich wpływ na środowisko, · określa możliwości zastosowania systemów energetyki odnawialnej w budownictwie,· stosuje prawa z zakresu mechaniki płynów, elektrotechniki oraz spalania paliw, · wykonuje obliczenia parametrów charakteryzujących przepływ cieczy i gazów, · wykonuje pomiary wielkości fizycznych oraz rysunki z wykorzystaniem specjalistycznych programów komputerowych, · określa korzyści wynikające ze stosowania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych. 

• Technik renowacji elementów architektury:

· rozpoznaje dawne i współczesne materiały i wyroby budowlane, · rozpoznaje style architektoniczne,· posługuje się dokumentacją techniczną i technologiczną. 

• Technik dróg kolejowych i obiektów inżynieryjnych:

· rozpoznaje rodzaje i elementy dróg kolejowych oraz kolejowych obiektów inżynieryjnych, · rozpoznaje materiały stosowane do budowy dróg kolejowych i obiektów inżynieryjnych, · rozpoznaje rodzaje gruntów i określa ich właściwości,· sporządza rysunki dróg kolejowych, sporządza schematy położenia rozjazdów i torów, · wykonuje typowe obliczenia statyczne podstawowych elementów konstrukcyjnych, · posługuje się wiedzą z zakresu: geodezji, miernictwa i kartografii. 

• Technik geodeta:

· posługuje się jednostkami miar stosowanymi w pracach geodezyjnych,· posługuje się różnymi rodzajami map i przyrządami pomiarowymi,· sporządza szkice polowe, obsługuje instrumenty i sprzęt geodezyjny, · wykonuje analitycznie obliczenia geodezyjne.  

• Technik chłodnictwa i klimatyzacji:

· rozpoznaje rodzaje, elementy oraz konstrukcje obiektów budowlanych, · wykonuje podstawowe obliczenia statyczne i wytrzymałościowe, · sporządza rysunki techniczne oraz szkice robocze, · określa wymagania dotyczące parametrów powietrza w różnych rodzajach pomieszczeń, · określa procesy termodynamiczne płynów i powietrza wilgotnego, · rozpoznaje rodzaje czynników chłodniczych, olejów i nośników ciepła stosowanych w· instalacjach chłodniczych i klimatyzacyjnych oraz określa ich właściwości, · określa wpływ procesu chłodzenia i zmrażania na jakość przechowywanych materiałów.

• Technik robót wykończeniowych w budownictwie:

· rozróżnia rodzaje obciążeń oraz określa ich oddziaływanie na elementy konstrukcyjne iniekonstrukcyjne obiektów budowlanych,· wykonuje obliczenia statyczne elementów statycznie wyznaczalnych, · określa właściwości materiałów stosowanych do robót wykończeniowych, · rozróżnia rodzaje izolacji budowlanych i określa ich zastosowanie,· wykonuje pomiary związane z prowadzeniem budowlanych robót wykończeniowych.

Technik budownictwa musi przestrzegać bhp

Statystyki Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) wykazują, że do największej liczby wypadków na budowach dochodzi wśród ludzi młodych w pierwszym miesiącu ich pracy. Zakres wiedzy w odniesieniu do bhp na budowie w programach nauczania dla techników budownictwa powinien zapewnić odpowiedni poziom bezpieczeństwa.

Technik budownictwa powinien:· znać  pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią,· określać prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,· przewidywać zagrożenia dla zdrowia, życia i środowiska,· organizować stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska, · stosować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej,· udzielać pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia.

Uprawnienia budowlane dla technika budownictwa

Osoby z tytułem zawodowym technika lub mistrza, albo mające dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodach nauczanych na poziomie technika, związanych z budownictwem mają prawo ubiegać się o uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie. Trzeba uczciwie dodać, że technikom jest o wiele trudniej zdać pomyślnie egzamin na uprawnienia budowlane, nie ma dla nich żadnej taryfy ulgowej ze względu na inny zakres programowy realizowany w technikach i na wyższych uczelniach. Pytania i wymogi na egzaminie są takie same dla technika jak i dla inżyniera. By przystąpić do egzaminu na uprawnienia budowlane, które wydaje Polska Inżynierów Budownictwa (PIIB) osoba z tytułem zawodowym technika lub mistrza misi mieć udokumentowane 4 lata praktyki zawodowej powiązanej ściśle z zakresem uprawnień o jakie się stara.

Technik budownictwa jeśli chce korzystać z uzyskanych uprawnień budowlanych musi zostać członkiem PIIB.

Uprawnienia budowlane w odpowiedniej specjalności do kierowania robotami budowlanymi w ograniczonym zakresie, dla osób posiadających tytuł zawodowy mistrza stanowią podstawę do wykonywania czynności wyłącznie w zakresie objętym danym rzemiosłem w odniesieniu do obiektów budowlanych o kubaturze do 1000 m³.

Uprawnienia budowlane o ograniczonym zakresie dla techników budownictwa:

• w specjalności architektonicznej uprawniają do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi, w odniesieniu do architektury obiektu o kubaturze do 1000 m³ w zabudowie zagrodowej lub na terenie zabudowy zagrodowej;

• w specjalności konstrukcyjno-budowlanej uprawniają do projektowania konstrukcji obiektu lub kierowania robotami budowlanymi w odniesieniu do konstrukcji obiektu, o kubaturze do 1000 m³ oraz o wysokości do 12 m nad poziomem terenu, do 3 kondygnacji nadziemnych i o wysokości kondygnacji do 4,8 m, posadowionego na głębokości do 3 m poniżej poziomu terenu, bezpośrednio na stabilnym gruncie nośnym, przy rozpiętości elementów konstrukcyjnych do 6 m i wysięgu wsporników do 2 m, niezawierającego elementów wstępnie sprężanych na budowie i niewymagającego uwzględniania wpływu eksploatacji górniczej;

• w specjalności inżynieryjnej mostowej uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak: jednoprzęsłowy obiekt mostowy, w rozumieniu przepisów o drogach publicznych lub przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie, o przęśle wykonanym z zastosowaniem prefabrykatów i rozpiętości do 21 m, posadowiony na stabilnym gruncie lub przepust;

• w specjalności inżynieryjnej drogowej uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi związanymi z obiektem budowlanym, takim jak droga lokalna i dojazdowa oraz droga wewnętrzna, w rozumieniu przepisów o drogach publicznych, z wyłączeniem drogowych obiektów inżynierskich oprócz przepustów, droga na terenie lotniska, nieprzeznaczona dla ruchu i postoju statków powietrznych;

• w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych uprawniają do projektowania lub kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami i instalowaniem tych urządzeń dla obiektów budowlanych o kubaturze do 1000 m³;

• w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych uprawniają do projektowania obiektu budowlanego lub kierowania robotami budowlanymi przy wykonywaniu instalacji wraz z przyłączami o napięciu do 1 kV w obiektach budowlanych o kubaturze do 1000 m³.

Technik budownictwa i reforma edukacji

Po ostatniej reformie edukacji zmieniły się nazwy szkół zawodowych. Od 1 września 2017 roku dotychczasowa zasadnicza szkoła zawodowa zamieniła się w 3-letnią branżową szkołę I stopnia. Po zakończeniu okresu przejściowego (wygaszania gimnazjów w kierunku 8-letniej szkoły podstawowej) szkoły branżowe I stopnia będą dostępne dla absolwentów szkół podstawowych. Pierwsi absolwenci ukończą branżowe szkoły I stopnia w 2020 roku i wówczas nastąpi uruchomienie szkoły branżowej II stopnia.

Wprowadzenie 2-letniej branżowej szkoły II stopnia umożliwi absolwentom branżowej szkoły I stopnia kontynuację nauki w celu uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe na poziomie technika oraz otrzymanie świadectwa dojrzałości. Absolwenci branżowej szkoły II stopnia po uzyskaniu świadectwa dojrzałości będą mogli kontynuować naukę na studiach wyższych.

Przeczytaj także: Ranking uczelni technicznych w Polsce 2018. Która uczelnia techniczna kształci najlepszych inżynierów budownictwa?>>