Dylatacje. Rodzaje dylatacji. Jak wykonywać dylatacje? Czym wypełniać?
Przerwy dylatacyjne (nazywana także dylatacjami lub szczelinami dylatacyjnymi) to miejsca częściowego lub całkowitego podziału konstrukcji bądź poszczególnych jej elementów. Dylatacje umożliwiają m.in. wzajemne przemieszczenie lub obrót oddzielonych części (oczywiście w ograniczonym zakresie). Inną konsekwencją wykonania dylatacji może być zmiana tzw. układu statycznego (czyli inny sposób pracy elementu).
W artykule:
- Rodzaje dylatacji
- Jak projektuje się dylatacje?
- Dylatacje w elewacjach
- Przerwy dylatacyjne podłóg
- Dylatacje w pomieszczeniach z ogrzewaniem podłogowym
- Dylatacje w pomieszczeniach bez ogrzewania podłogowego
- Wypełnienia dylatacji
Budynek (i jego poszczególne elementy) poddany jest różnego rodzaju obciążeniom (użytkowym, wiatrem i śniegiem, temperaturą, a także od ciężaru własnego), z którymi związane są odkształcenia elementów, np. ugięcie, rozciągnięcie/skrócenie, wyboczenie.Obciążenia działające na budynek przekazywane są poprzez stropy i ściany na fundamenty (najczęściej ławy fundamentowe, rzadziej płyty), a za ich pośrednictwem na grunt. Wiąże się z tym tzw. osiadanie budynku. Ze względu na to, że podłoże nigdy nie jest jednorodne, w związku z tym pojawia się różnica osiadań, a to z kolei generuje dodatkowe naprężenia w konstrukcji. Jeżeli są one większe niż wytrzymałość materiału (zdolność do przeniesienia obciążenia bez uszkodzenia), dochodzi do uszkodzenia, a niekiedy wręcz zniszczenia elementu. Czasami jednak powoduje tylko odkształcenia, np. ugięcia (m.in. stropu czy ściany), lecz gdy będą zbyt duże, może doprowadzić choćby do odpadnięcia tynku czy problemów z zamykaniem/otwieraniem drzwi.
Rodzaje dylatacji
Podział dylatacji i ich funkcje wynikają m.in. z ww. obciążeń oddziałujących na budynek, jego układu konstrukcyjnego oraz innych warunków eksploatacji obiektu. Niektóre przeznaczone są dla konkretnego rodzaju konstrukcji. Wśród dylatacji można wyróżnić:
- dylatacje konstrukcyjne – dzielą budynek na odrębne części, pracujące niezależnie od siebie. Wykonuje się je np. z powodu zmiany rodzaju fundamentów, technologii realizacji obiektu lub znacznych różnic w obciążeniach. Mogą być także wymuszone wymiarami budynku lub posadowieniem na terenie szkód górniczych. Stosowane są również przy rozbudowie obiektu – pomiędzy budynkami istniejącymi i do nich dobudowywanymi. Przechodzą przez elementy konstrukcji – od fundamentów po dach, lecz nie zawsze muszą być prowadzone przez fundamenty (np. w przypadku żelbetowych konstrukcji szkieletowych, gdy słupy oparte są na wspólnej stopie fundamentowej). Dlatego niekiedy jako osobną grupę wyodrębnia się dylatacje umożliwiające nierównomierne osiadanie;
- dylatacje termiczne – eliminują wpływ odkształceń termicznych na konstrukcję budynku. Zmiany temperatury (dobowe lub roczne) wywołują bowiem wydłużenie lub skrócenie elementów poddanych obciążeniom termicznym. Natomiast nierównomierny jej rozkład w ich przekroju dodatkowo może prowadzić do wyginania czy wręcz skręcania elementów, co – w zależności od rodzaju obiektu i jego konstrukcji – może doprowadzić do powstawania rys i spękań;
- dylatacje przeciwdrganiowe i akustyczne ograniczają oddziaływanie drgań i hałasu wywołanych m.in. ruchem ulicznym czy innymi zewnętrznymi lub wewnętrznymi źródłami (np. znajdującymi się wewnątrz agregatami).
Jak projektuje się dylatacje?
Zasady projektowania dylatacji zależą od rodzaju konstrukcji – dla żelbetowych maksymalne odległości pomiędzy szczelinami dylatacyjnymi podaje norma PN-EN 1992-1-1:2008 (tab.).
Tab. 1. Maksymalne odległości między dylatacjami w konstrukcjach żelbetowych według normy PN-EN 1992-1-1:2008.
| Rodzaj konstrukcji | Odległość między dylatacjami djont*[m] | |
| Konstrukcje poddane wahaniom temperatury zewnętrznej | ||
| a) ściany niezbrojone | 5 | |
| b) ściany zbrojone | 20 | |
| c) żelbetowe konstrukcje szkieletowe | 30 | |
| d) dachy nieocieplone, gzymsy | 20 | |
| Ogrzewane budynki wielokondygnacyjne | ||
| a) wewnętrzne ściany i stropy monolityczne betonowane w jednym ciągu | 30 | |
| b) jw. – betonowane odcinkami nie większymi niż 15 m, z pozostawieniem przerw do późniejszego betonowania | jak w przypadku wewnętrznych ścianprefabrykowanych | |
| c) wewnętrzne ściany prefabrykowane z zewnętrznymi ścianami prefabrykowanymi | 50 | |
| d) jw. – z zewnętrznymi ścianami z betonu komórkowego | 40 | |
| e) jw. – z zewnętrznymi ścianami lekkimi, podłużna ściana usztywniająca w środkowej części budynku | 70 | |
| f) jw. – ze ścianami usztywniającymi w skrajnych częściach budynku | 50 | |
| g) prefabrykowane konstrukcje szkieletowe i konstrukcje monolityczne z usztywnieniem w środkowej części budynku | jak w przypadku wewnętrznych ścianprefabrykowanych | |
| h) monolityczne konstrukcje szkieletowe ze ścianami usztywniającymi w skrajnych częściach budynku – odpowiednio | jak dla a) lub b) | |
| Ogrzewane jednokondygnacyjne hale żelbetowe bez ścian usztywniających lub umieszczonych tylko w środkowej części z zewnętrznymi ścianami o małej sztywności, nieulegającymi zarysowaniu przy odkształceniu w ich płaszczyźnie – w zależności od wysokości konstrukcji h | ||
| a) h ≤ 5 m | 60 | |
| b) 5 m < h < 8 m | 10 + 10 h | |
| c) h ≥ 8 m | 90 | |
| Masywne ściany, w których nie stosuje się specjalnych zabiegów technologicznych, obniżających ciepło twardnienia i skurcz w zależności od grubości | ||
| a) b = 0,3 m – 0,6 m | do 8 | |
| b) 0,6 m < b ≤ 1,0 m | do 6 | |
| c) 1,0 m < b ≤ 1,5 m | do 5 | |
| d) 1,5 m < b ≤ 2,0 m | do 4 | |
* Podane odległości nie dotyczą obiektów posadowionych na terenie szkód górniczych oraz sytuacji, gdy przyczyną nie są oddziaływania termiczne (różnica temperatur i skurcz betonu)
Polecany artykuł:
Identyczne parametry podawała zastąpiona przez nią norma PN-B-03264:2002. Przedstawione w tab. 1. odległości wynikają z wpływu różnicy temperatur i skurczu. Dylatacje wykonuje się jako szczeliny (zwykle o szerokości 10–20 mm, przy betonowaniu w niższych temperaturach przyjmuje się większą szerokość dylatacji) przecinające w jednym przekroju wszystkie elementy od dachu po fundament.Dla obiektów murowanych odległości między przerwami dylatacyjnymi według normy PN-EN 1996-2-1:2010 podano w tab. 2., natomiast zgodne z PN-B-03002:2007 – w tab. 3.
Tab 2. Maksymalne odległości między dylatacjami w konstrukcjach murowanych według normy PN-EN 1996-2-1:2010
| Rodzaj muru | Odległość między przerwami dylatacyjnymi[m] |
| Ściany jedno- i dwuwarstwowe ze spoinami pionowymi wypełnionymi zaprawą | 25 |
| Ściany jedno- i dwuwarstwowe ze spoinami pionowymi niewypełnionymi zaprawą | 20 |
| Warstwa konstrukcyjna ściany szczelinowej | 30 |
| Warstwa elewacyjna | 8 |
Tab. 3. Maksymalne odległości między dylatacjami w konstrukcjach murowanych według normy PN-B-03002:2007
| Rodzaj muru | Odległość Li[m] | |||
| ściany szczelinowe | ściany jedno- lub dwuwarstwowe | |||
| warstwa zewnętrzna | warstwa wewnętrzna | spoiny pionowewypełnione | spoiny pionoweniewypełnione | |
| Z elementówceramicznych | 12 | 40 | 30 | 25 |
| Z innych elementówmurowych | 8 | 30 | 25 | 30 |
Ścianki kolankowe należy dzielić dylatacjami co 20 m, zewnętrzną warstwę ściany szczelinowej poziomo co 2 kondygnacje (lub co 9 m – miarodajny jest wariant bardziej niekorzystny), natomiast pionowe szczeliny dylatacyjne powinny być umieszczane w pobliżu naroży budynku. Odległości podane w tab. 2. i 3. dotyczą obiektów z ocieplonym stropem nad najwyższą kondygnacją i z wydzieloną konstrukcją dachową. Według PN-EN 1996-2-1:2010 odległości między dylatacjami można zwiększyć o wartość rekomendowaną przez producenta zbrojenia, jeżeli spoiny wsporcze muru są zbrojone zgodnie z PN-EN 845-3:2013-10. Z kolei norma PN-B-03002:2007, przy zbrojeniu spoin wsporczych o przekroju większym niż 0,03% pola przekroju poprzecznego muru, pozwala zwiększyć rozstaw dylatacji o 20%. Szerokość szczelin dylatacyjnych powinna wynosić min. 20 mm. Dylatacji z reguły nie wykonuje się w obiektach drewnianych. W budownictwie tradycyjnym podatność na zarysowania termiczne budowli o ścianach ceglanych na zaprawie wapiennej i z drewnianymi stropami jest niewielka, w przeciwieństwie do murowanych na zaprawie cementowej czy cementowo-wapiennej.
Dylatacje w elewacjach
Sposób skonstruowania dylatacji oraz ich ostateczny układ zawsze podaje dokumentacja techniczna. W przypadku występowania warunków specjalnych (np. tereny szkód górniczych, konstrukcja szkieletowa) konieczne może być przyjęcie zupełnie innych kryteriów. W konkretnychsytuacjach przeprowadza się szczegółową analizę pracy konstrukcji, uwzględniając dodatkowo skurcz betonu, późniejsze zmiany temperatury czy też odkształcenia powstające na skutek osiadania.Dylatacje w elementach konstrukcyjnych należy przenieść na warstwy ochronne (hydroizolację w przypadku obszaru w gruncie) bądź elewacyjne (system ETICS lub tynk tradycyjny, oblicówkę).Rozwiązanie technologiczno-materiałowe w systemie ETICS musi być wykonane w sposób zabezpieczający przed penetracją wody z opadów atmosferycznych w warstwy systemu i niekontrolowaną infiltracją powietrza, w innym razie nastąpi zmniejszenie trwałości systemu ociepleń, co jest niedopuszczalne.Dokumentacja techniczna często ten problem pomija, „przerzucając” dobór technologii na wykonawcę. Skutkuje to późniejszymi problemami i uszkodzeniami, gdy np. podejmie on decyzję o wypełnieniu silikonem szczeliny szerokości 2–2,5 cm.
Poprawne wykonanie dylatacji wymusza stosowanie specjalnych profili dylatacyjnych, taśm oraz blach. Tak duże spektrum rozwiązań wynika z szerokości szczelin. Z uwagi na to, że zazwyczaj nie przekraczają one 5 cm, najczęściej wykorzystuje się specjalne profile dylatacyjne.
Są to odpowiednio ukształtowane wkładki (profile), kompatybilne z systemem ociepleń, mocowane poprzez zatopienie pasa siatki w warstwie zbrojącej na dziesięciocentymetrowy zakład z siatką zbrojącą, stosowaną na płytach termoizolacyjnych. Występują w dwóch podstawowych odmianach: jako profil prosty, gdy dylatacja znajduje się w płaszczyźnie elewacji, oraz kątowy, gdy dylatacja jest w narożniku wewnętrznym. Dzięki nim można uzyskać trwałą szczelność (jeśli chodzi o wilgoć, brud, mikroorganizmy i insekty) oraz prawidłową współpracę sąsiednich części budynku i układu warstw ocieplających.Warunkiem tej szczelności na całej wysokości/długości dylatacji jest odpowiednie połączenie dwóch kolejnych profili, które wykonuje się za pomocą specjalnego odcinka montażowego. Profile te mogą być stosowane, gdy niezbędne jest podzielenie samej warstwy ociepleniowej.
Szersze dylatacje wymagają specjalnych rozwiązań dopasowanych do konkretnych sytuacji. W przypadku dylatacji poziomych można np. zastosować blachę. Przy ocieplonej elewacji na stykach systemu ociepleń ze stolarką występuje również dylatacja, tyle że montażowa, oddzielająca ocieplenie od przyległych elementów. Profile przyokienne montuje się pomiędzy stolarką okienną bądź drzwiową a warstwami wykończeniowymi systemu ociepleń. Profil przyokienny ma taśmę poliuretanową, która eliminuje spękania i uszkodzenia tynku, wynikające z różnej rozszerzalności termicznej ościeżnic i tynku. Ponadto ułatwia nakładanie i kontrolę grubości tynku w trakcie robót, chroni stolarkę przed zabrudzeniami, przede wszystkim jednak zabezpiecza przestrzeń pomiędzy ościeżnicą a tynkiem przed wnikaniem wilgoci, brudu, mikroorganizmów i insektów, a także poprawia izolacyjność termiczną, akustyczną i przeciwwilgociową tego miejsca. Można go stosować do wszystkich typów stolarki (drewno, PVC, aluminium).
W ścianach warstwowych z ociepleniem wewnątrz nie tynkuje się ani nie ociepla dekoracyjnej części elewacyjnej wykonanej np. z cegieł klinkierowych. Musi ona być jednak dylatowana zgodnie z tab. 2. lub 3. Do tego celu stosowane są zwykle systemowe rozwiązania pokazane na poniższym rysunku.
Jeżeli chodzi o dylatacje w gruncie, to sposób uszczelnienia musi zapewniać bezwzględną szczelność przy jednoczesnym przenoszeniu odkształceń. Zależy on od obciążenia wilgocią/wodą i rodzaju użytego materiału hydroizolacyjnego. Przykładowy detal pokazano na rysunku.
Przerwy dylatacyjne podłóg
Poruszając temat dylatacji, trzeba także omówić inne, bardzo często spotykane szczeliny dylatacyjne. Tym razem nie chodzi o budynek jako całość, lecz o jego poszczególne elementy. Zacznijmy od podłogi. Jest to wykończenie poziomej przegrody konstrukcji (stropy, płyta na gruncie) nadające jej wymagane właściwości użytkowe.Posadzka to natomiast jej warstwa użytkowa (wierzchnia). Elementy nośne podłogi, takie jak płyta fundamentowa na gruncie czy stropowa, wykonuje się zazwyczaj z betonu, zaś jej warstwy składowe, będące podłożem pod posadzkę, z jastrychu cementowego lub anhydrytowego. Sama posadzka może być także betonowa lub z żywic syntetycznych (np. z żywicy epoksydowej).
- Czytaj też: Podłoga na gruncie. Jak właściwie wykonać izolację podłogi na gruncie? PORADNIK wykonawcy
Na gruncie najczęściej stosowana jest betonowa płyta podłogi na poziomie ław fundamentowych. W typowych przypadkach w budownictwie mieszkaniowym jej wymiary pozwalają tylko na wykonanie dylatacji przy ławach (ewentualnie stopach) fundamentowych. Zazwyczaj mamy do czynienia z sytuacją, gdzie poziom górny ław fundamentowych jest taki sam jak poziom płyty z betonu podkładowego. Wypełnieniem dylatacji mogą tu być np. paski styropianu gr. 1 cm. Trzeba pamiętać, że dylatacja ta musi być jeszcze prawidłowo uszczelniona.
Zastosowane rozwiązanie technologiczno-materiałowe powinno zapewnić szczelność przy różnicy osiadań płyty na gruncie i fundamentów budynku. Sposób jego wykonania zależy od użytych materiałów – przykładowy detal pokazano na rysunku.
Dylatować należy także podkłady (jastrychy) – zarówno cementowe, jak i anhydrytowe – będące podłożem pod warstwę użytkową (posadzkę). Wyróżnić tu można:
- dylatacje strefowe – przy większych powierzchniach oraz w systemach ogrzewania podłogowego trzeba wykonać dylatacje pośrednie. Muszą one przechodzić przez całą grubość jastrychu i być odwzorowane w okładzinie. Realizuje się je także w przypadku powierzchni o kształcie liter L lub U;
- dylatacje brzegowe – oddzielają jastrych od elementów pionowych. Przecinają warstwę wierzchnią i dodatkowo, w przypadku podłogi pływającej, uniemożliwiają powstawanie tzw. mostków akustycznych;
- dylatacje montażowe – oddzielają wykładzinę ceramiczną od kratek, wpustów, rur instalacyjnych itp. Ich szerokość wynosi zwykle 6–8 mm (nie mniej niż 5 mm).
Dylatacje w jastrychu muszą zostać przeniesione na posadzkę. Strefowe pełnią bardzo ważną funkcję zarówno przy obecności ogrzewania podłogowego, jak i różnym od prostokąta bądź nieregularnym kształcie jastrychu. Tym bardziej że można rozróżnić tu dwa przypadki:
1. gdy ogrzewanie podłogowe zamontowane jest tylko pod częścią jastrychu,2. gdy znajduje się ono pod całą jego powierzchnią.
W pierwszym przypadku podział na strefy ogrzewane i nieogrzewane nie jest związany z kształtem pomieszczenia i obszary te muszą być rozdzielone dylatacjami. Są one również niezbędne w sytuacji znacznych różnic w temperaturze czynnika grzewczego lub różnego rodzaju ogrzewania podłogowego (elektryczne, wodne), a także między polami z niezależnie regulowanym ogrzewaniem. Należy o nich pamiętać również przy projektowanych otworach drzwiowych, zwłaszcza w miejscach łączenia się wylewek w pomieszczeniach o różnych wymiarach, na styku podłóg o różnej grubości i/lub konstrukcji.
Przy określaniu szerokości i układu dylatacji trzeba uwzględnić rodzaj podłoża (jastrychu), geometrię powierzchni, wielkość płytek oraz obciążenia termiczne (nie tylko ogrzewanie podłogowe, ale i np. nagrzewanie pomieszczeń przez duże okna/witryny szklane).Dylatacje brzegowe powinny mieć 10 mm (min. 8 mm) szerokości, a w przypadku systemów z ogrzewaniem podłogowym przynajmniej 10 mm. Wynika to z faktu, że w takich rozwiązaniach zmiany szerokości dylatacji (nie tylko obwodowych) mogą dochodzić do 5 mm.Uwzględniając te procesy, trzeba założyć, że również szerokość dylatacji pośrednich nie powinna być mniejsza niż 10 mm. Konieczność wykonywania szerszych dylatacji strefowych i brzegowych może wiązać się z analizą zmian szerokości dylatacji.
Według wytycznych ITB niezdylatowana powierzchnia jastrychu cementowego nie powinna być większa niż 5 x 6 m. Zgodnie z zaleceniami pola jastrychu z ogrzewaniem podłogowym nie mogą być większe niż 40 m², a długość ich boku nie powinna przekraczać 6,5 m. Powierzchnie nieogrzewane muszą być zdylatowane na pola o powierzchni nie większej niż 60 m² i długości boku maks. 8 m. Zdylatowana powierzchnia powinna być kwadratowa lub prostokątna, o proporcjach boków nieprzekraczających 1:1,5.
Dylatacje w pomieszczeniach z ogrzewaniem podłogowym
Według wytycznych pola jastrychu anhydrytowego z ogrzewaniem podłogowym nie mogą osiągać ponad 100 m², przy czym długość niezdylatowanego boku nie powinna przekroczyć 10 m. Przy kwadratowych lub prostokątnych powierzchniach (proporcje boków nie większe niż 2:1) możliwe jest także wykonanie większych, niezdylatowanych powierzchni (o ile zrobi się niezbędne obliczenia).
Dylatacje w pomieszczeniach bez ogrzewania podłogowego
Dla pomieszczeń bez ogrzewania podłogowego długość niezdylatowanego boku może osiągać maks. 20 m, gdy stosuje się jastrych upłynniony, oraz 15 m w pozostałych przypadkach.W nietypowych sytuacjach (m.in. dla relatywnie dużych niezdylatowanych powierzchni oraz gdy stosuje się np. płytki wielkoformatowe czy kamienne) konieczne może być obliczeniowe określenie szerokości dylatacji. Przykładowo, dla odcinka jastrychu anhydrytowego o długości 10 m i wzroście temperatury o 30°C (od 10°C do 40°C) zmiana jego długości wynosi: 10 m · 0,015 mm/(m·°C) · 30°C = 0,0045 m.
Przyjmując np. 50% za maksymalną dopuszczalną zmianę szerokości szczeliny (ze względu na materiał wypełniający), należy wykonać dylatację min. 0,0045/0,50 = 0,009 m (współczynnik rozszerzalności termicznej dla jastrychów anhydrytowych wynosi przeciętnie 0,015 mm/(m°C). Dla powyższego przykładu zalecana byłaby dylatacja szerokości 10 mm. Przy ogrzewaniu podłogowym trzeba założyć możliwość poziomych przemieszczeń krawędzi jastrychu o 5 mm.
Zmiana szerokości szczeliny dylatacyjnej ma wpływ na dobór materiału do jej wypełnienia – zastosowany materiał musi umożliwić przeniesienie (elastyczne) zmian jej szerokości.
W przypadku obszarów narażonych na zawilgocenie wymagane jest także zapewnienie szczelności samej dylatacji. Może to być zrealizowane przez zastosowanie systemowego profilu lub taśmy wklejonej, np. w uszczelnienie podpłytkowe. Wszystko zależy od rodzaju materiału na posadzkę i innych uwarunkowań technicznych (obciążenia użytkowe, obecność agresywnych mediów itp).Niekiedy w jastrychu wykonuje się tzw. dylatacje kontrolne, czyli nacięcia na głębokości od ¹⁄³ do ½. Pozwalają one na przeniesienie odkształceń skurczowych w jastrychu cementowym (w anhydrytowym w praktyce nie są wykonywane) – w miejscu nacięcia dochodzi do pęknięcia. Przed wykonaniem uszczelnienia rysę należy sklamrować i skleić żywicą epoksydową, dlatego nie traktuje się ich jak dylatacji. Jeżeli taką rysę pozostawi się otwartą (np. w przejściu drzwiowym), trzeba ją wykończyć tak jak dylatację strefową.
Wypełnienia dylatacji
Wypełnieniem dylatacji w warstwie użytkowej są zazwyczaj elastyczne masy dylatacyjne. Ze względu na liczbę komponentów w nich zawartych można je podzielić na jedno- i dwuskładnikowe.Masy dwuskładnikowe wiążą na skutek reakcji żywicy z utwardzaczem, co uniezależnia zdolność wiązania masy od wymiarów szczeliny, zaś jednoskładnikowe wiążą w reakcji z wilgocią z otoczenia, więc przy dużych przekrojach szczelin może się zdarzyć, że reakcja sieciowania nie zajdzie wewnątrz nich. Ze względu na zastosowaną żywicę masy do wypełnień dylatacji różnią się właściwościami.W budownictwie mieszkaniowym najczęściej wykorzystuje się masy dylatacyjne na bazie silikonów, akryli i MS polimeru.Masy silikonowe mogą być przeznaczone do konkretnego użycia, np. silikon sanitarny zwykle ma w składzie środki biobójcze utrudniające/opóźniające rozwój grzybów pleśniowych; silikon kamieniarski przeznaczony jest do wrażliwych na przebarwienia płytek/ płyt z kamienia naturalnego; silikon budowlany (uniwersalny) ma szerokie zastosowanie w pracach budowlanych; silikon szklarski charakteryzuje się dobrą adhezją do szkła i gładkich powierzchni, nie wpływa negatywnie na warstwę odblaskową lustra; wykorzystuje się także silikon odporny na wysoką temperaturę.Bazą masy akrylowej są poliakrylany. Może być stosowana wewnątrz pomieszczeń w miejscach nienarażonych na długotrwały kontakt z wilgocią/wodą i nieobciążonych mechanicznie (niewielka wytrzymałość mechaniczna). Jest odporna na temperatury do 70–80°C, jak również na typowe środki czyszczące (mydło i detergenty). Można ją malować farbami akrylowymi.MS polimer to jednoskładnikowa, bezrozpuszczalnikowa, elastyczna masa na bazie modyfikowanych silanów.
Proces sieciowania następuje na skutek reakcji z wilgocią znajdującą się w powietrzu. Jego zaletą jest bardzo dobra przyczepność do podłoży porowatych i gładkich (beton, cement, płytki, stal, aluminium, mosiądz, miedź i inne metale), także przy obciążeniach dynamicznych, szokowych, udarowych i wibracjach, oraz odporność termiczna – zwykle od –40 do +120°C (krótkotrwała nawet do +180°C). Wadą zaś znacznie mniejsza odporność od mas silikonowych na promieniowanie UV oraz środki chemiczne.Tam, gdzie występuje obciążenie agresywnymi mediami, stosuje się masy na bazie poliuretanów, epoksydów oraz tiokoli (wielosiarczków).Masy epoksydowe są zawsze dwuskładnikowe, charakteryzują się bardzo dobrą przyczepnością do podłoża (beton, płytki) oraz największą wytrzymałością na obciążenia mechaniczne. Dzięki dobrej odporności chemicznej sprawdzą się na powierzchniach obciążonych mechanicznie i/lub chemicznie. Niestety te właściwości okupione są niską elastycznością.Masy poliuretanowe mogą występować jako jedno- lub dwukomponentowe. Podobnie jak masy epoksydowe cechują się bardzo dobrą przyczepnością do betonu, stali, płytek ceramicznych itp., są elastyczne (wydłużenie względne przy zerwaniu może przekraczać nawet 100%) i wytrzymałe na rozciąganie/rozerwanie. Mają natomiast mniejszą odporność chemiczną i mechaniczną, są niepodatne na działanie agresywnych mediów występujących w małych stężeniach. Nie powinny być bezkrytycznie stosowane przy dużych obciążeniach mechanicznych.
Spotyka się także masy epoksydowo-poliuretanowe, które są odporne na obciążenia mechaniczne i chemicznie, jednakże przy ograniczonej zdolności przenoszenia odkształceń.
Coraz chętniej stosuje się masy na bazie polisiarczkow (tiokoli). Ich wadą jest wysoka cena, jednakże cechują się dobrą odpornością chemiczną i zdolnością przenoszenia odkształceń.Do wykonania (i uszczelnienia) dylatacji można wykorzystywać także specjalne, prefabrykowane profile.Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w podłogach przemysłowych. Tu dylatacje należy zaprojektować w zależności od rozwiązania konstrukcyjno-materiałowego podłogi, grubości płyty, przewidywanych obciążeń, zaplanowanej mieszanki betonowej czy warunków wbudowania, dlatego sposób ich wykonania i umiejscowienie podaje zawsze dokumentacja techniczna.
